10.000 Yıl Boyunca Çalışabilecek Devasa Bir Saat Yapılabilir mi

10.000 yıl sonra yaşayacak olan insanlar bizden geriye ne bulacak? Acaba onlar da bizim yaptığımız gibi tarihi kalıntılara bakıp, “Bunları nasıl yaptılar?”, “Bunları yaparken ne düşünüyorlardı?” diye soracaklar mı? Peki şu anda, 10.000 yıl ömrü olan herhangi bir yapı mevcut mu? Henüz değil ama 10.000 yıl kesintisiz çalışabilecek devasa bir saatin yapımına başlandı. Üstelik bu saatin yatırımcısı Jeff Bezos! Öncelikle gelin, 10.000 yıl sonrasını hayal edelim!

10.000 Yıl Çalışacak Bir Saat!

İnsanların dünyayı korumayı başarabildiğini ve yeryüzünde yaşamın devam ettiğini varsayalım. Robotlar, sayborglar ve insanlar evrenin dört bir yanında yaşayabiliyor ve Dünya dışında yaşayanlar tatillerinde bu mavi gezegeni ziyaret ediyor. Sonra bir gün birileri, Teksas’ın Batı’sında yer alan Sierra Diablo Dağları’nı keşfetmek istiyor. Issız ve uçsuz bucaksız bir alanın ortasında, çölü aşıp çalıların arasından tırmandıktan sonra dağa ulaşıyorlar. Karşılarında bir kapı ve kapıyı açıp da içeri girdiklerinde yüksekliği 60 metre olan devasa bir saat bütün ihtişamıyla onları karşılıyor. Çok geçmeden bu saatin araba büyüklüğündeki sarkacının her 10 saniyede bir ileri geri hareket ettiğini fark ediyorlar. Bu devasa saati kimin ve neden yaptığını sorguladıkları sırada bir melodi duyuluyor. Melodi tamamlanıp da dağın içerisi yeniden sessizleştiğinde, duydukları melodiyi bir kez daha işitemeyeceklerinden habersizler. Çünkü her bir melodi, 10.000 yıl boyunca yalnızca bir kez çalmaya ayarlanmış durumda. Şimdi hayalimizden sıyrılma vakti ama korkmayın. Çünkü bu saat gerçek. Sadece, henüz 10.000 yıl sonra birileri onu bulduğunda olayların nasıl gelişeceğinden emin değiliz. Ya da bulacaklarından?

Çılgın Saatin Beş Prensibi

10.000 yıl çalışabilecek saat fikrinin sahibi Danny Hillis adındaki çılgın bir mucit. Kendisi birçok üniversitede profesör ve bunun da ötesinde Thinking Machines adlı paralel süper bilgisayarlar üreten şirketin de kurucusu. Üstelik bu isim aynı zamanda Walt Disney’de araştırma geliştirme ekibinde görevli. Star Wars Oteli gibi fikirlerin arkasında Hillis var! Böylesine yaratıcı ve zeki biri olan Danny Hillis bir gün derin düşüncelere dalıyor. “Gelecekte insanlar bizi nasıl hatırlayacak?” diye kafa yormaya başlayan Hillis, 10.000 yıl boyunca çalışabilecek devasa bir saat yapmaya karar veriyor. Günümüzde çalışan en yaşlı saat 635 yaşındayken 10.000 yıl çalışabilecek bir saati yapabilmek mümkün olabilir mi? Danny Hills, hayalindeki saati tasarlamaya başlamadan önce beş önemli prensip belirliyor. Bunlardan ilki “uzun ömürlülük” oluyor. 10.000 çalışabilen bir saat mekanik olarak tasarlanabilirse geriye bu saati koruyabilmek kalıyor. Gelecekte değerli madenlerle ilgili ne gibi gelişmeler yaşanır bilmediğinden olabildiğince değersiz ve sağlam materyallerden yapılması gerektiğini düşünüyor. İkinci prensibi ise “sürdürülebilirlik” oluyor. Uzun yıllar boyunca çalışabilecek bir saatin kolay tamir edilebilir ve bakımının da zahmetsiz olması gerekiyor. Elbette sürdürülebilirliğin gerçekleşebilmesi için saatin basit bir tasarıma sahip olmalı. Bu da Hills’in üçüncü, “şeffaflık” prensibini oluşturuyor. Yaptığı saat tasarımının gelecekte kolaylıkla anlaşılmasını istiyor. Aynı zamanda saatin zaman içerisinde geliştirmeye açık bir mekanikte olmasına da dikkat ediyor. Böylece “geliştirilebilirlik” prensibi ekleniyor. Son olarak Danny Hills, “ölçeklenebilirlik” prensibiyle tasarımının tam olarak çalıştığından emin olmak için küçük prototipler üzerinde denemeler gerçekleştirmesi gerektiğini düşünüyor. Sırada bu devasa saati 10.000 yıl boyunca kesintisiz olarak çalışmak var! Hills bunun için klasik basit bir kurmalı saat yapılması gerektiğine karar veriyor. Tasarımına göre dağın içerisindeki gece ve gündüz arasındaki sıcaklık farkı, saatin çalışması için gerekli enerjiyi sağlıyor.

Devasa Saat İçin Bütçe Bezos’tan!

Hillis, önce bu tasarımlarını avuç içi kadar saatler üzerinde deniyor. Sonrasında bu prototipler giderek büyümeye başlıyor. En sonunda saatin istenildiği gibi çalışması için bir dağın içerisine yerleşecek kadar büyük olması gerektiğini anlıyor. Bu da devasa bir bütçe gerektiriyor. Peki kim bir dağın içerisine 10.000 yıl boyunca çalışabilecek devasa bir saat yaptırmak için para harcar? Danny Hills ve ekibi, dünyanın en zengin adamının yanına gitmeye karar veriyor. O kişi, Jeff Bezos! Bu saat onun için 10.000 yıl ve sonrasına kadar adını taşıma fırsatı verdiğinden oldukça heyecanlanıyor. Kim heyecanlanmaz ki? Böylelikle Bezos, saat ekibine içerisinde söz konusu dağın da yer aldığı devasa bir arazi veriyor. Üstüne de bu saatin inşası için 42 milyon dolar bütçe sunuyor. Dağ 2011 yılında delinmeye başlandı fakat 10.000 yıl çalışacak olan bu saatin inşası henüz tamamlanmadı. Tamamlandığında her şey yolunda gidecek ve saat çalışacak mı? Peki, bu saat 10.000 yıl boyunca hiç durmadan melodilerini duyurmaya devam edecek mi? Binlerce yıl sonra bu saat kim ya da kimler tarafından bulunacak? Bu saati 10.000 yıl sonra birisi bulabilecek mi? Bu ilginç projeye dair akıllarda daha birçok soru var! Hepsinin cevabı ise zamanda saklı. Üstelik birçoğu bizim zamanımızda olmayacak. Geleceğin 10.000 yıllık saati hakkında daha detaylı bilgi için buraya tıklayın.