AB'nin Yapay Zeka Düzenlemeleri Ne Kadar Etkili?

Yeni bir araştırma çalışması, Avrupa Birliği’nin  (AB) yapay zeka (YZ) modelleri için belirlediği düzenlemeleri ve bu düzenlemelerin gereksinimlerini ilk kez tercüme eden çalışma olarak kabul ediliyor. Ancak sonuçlara göre, büyük YZ modellerinin hiçbirinin AB kurallarına uygun olmadığını öğrenince şaşırabilirsiniz.

Bu araştırmada yazarlar, toplamda 12 farklı büyük dil modelini (LLM) inceledi. Bunlardan sadece biri uyumluluğa en yakın olan modeldi. Ancak yine de AB yasalarının belirlediği tüm düzenlemeleri tam olarak karşılayamadı.

ETH Zürih’teki uzmanlar sayesinde YZ ve AB yasalarının bu alandaki etkilerine dair daha fazla bilgi edindik. İlginç bir şekilde, kimsenin bu yasalara dikkat etmediği görülüyor ve bu durum, YZ'nin güvenli kullanımına ilişkin endişeleri artırıyor.

Araştırma için yazarlar, yapay zeka modellerinin AB kurallarına ne kadar uyduğunu değerlendiren bir dizi kriterden oluşan COMPL-AI adlı bir uyumluluk denetleyici geliştirdi. Bu yasa, AB Yapay Zeka Yasası'nda vurgulanan birkaç etik ilkeye dayanmaktadır. Bu ilkeler arasında adalet, insan ajansı, ayrımcılığın önlenmesi, veri koruma, çeşitlilik ve şeffaflık bulunmaktadır.

Bu araştırmada OpenAI’nin ChatGPT, Mistral, Llama ve Claude gibi devler de dahil olmak üzere çeşitli büyük dil modelleri kullanıldı. Veri gizliliği, hepsinin uyum sağladığı en yaygın özellik olarak öne çıksa da, aynı şeyi çeşitlilik, adalet ve ayrımcılığın önlenmesi için söyleyemeyiz.

OpenAI’nin GPT-4 Turbo modeli, tüm alanlarda genel olarak en uyumlu olan model olarak öne çıktı. Meta’nın Llama 3-70B ve Anthropic’in Claude 3 modelleri ise geride kaldı. Yazarlar, bu modellerin çeşitlilik ve adalet gibi alanlarda önemli eksiklikler gösterdiğini ve ana kavramları açıklamada yetersiz kaldıklarını belirtti. Sonuçlar, bu modellerin geliştiricileri tarafından etik ve sosyal gereksinimlerin pek de önemli görülmediğini ortaya koydu.

İlginizi çekebilir: Anchor Kurucularından Yeni Girişim: Yapay Zeka Destekli Oboe

Etik İlkeler ve Sosyal Sorumluluğun Önemi: AB Yapay Zeka Yasası'nın Büyük Dil Modellerine Etkileri

Yapay zeka teknolojilerinin hızla ilerlemesi, düzenleyici otoritelerin etik, sosyal ve hukuki boyutları göz önünde bulundurarak sınırlar koymasını zorunlu kılıyor. AB’nin yakın zamanda kabul ettiği Yapay Zeka Yasası (EU AI Act), bu alanda öncü bir düzenleme olarak öne çıkıyor ve yapay zekanın etik ilkelerle uyumlu bir şekilde gelişmesini sağlamayı amaçlıyor. Ancak, bu yasaya yönelik yapılan son araştırma, büyük dil modellerinin bu düzenlemelere uyum sağlamada önemli zorluklar yaşadığını ortaya koydu.

Araştırmanın en dikkat çekici bulgusu, hiçbir büyük dil modelinin AB’nin belirlediği kriterlere tamamen uygun olmamasıydı. Bu durum, yapay zeka teknolojilerinin bugünkü geliştirilme süreçlerinde etik ve sosyal boyutlara gereken önemin verilmediğine işaret ediyor. Özellikle çeşitlilik, adalet ve ayrımcılığın önlenmesi gibi kritik prensipler, mevcut modellerde büyük ölçüde göz ardı edilmiş görünüyor. Bu, yalnızca teknoloji geliştiricileri açısından değil, aynı zamanda bu teknolojileri kullanan topluluklar için de risk teşkil ediyor.

Yapay zekanın sosyal boyutlarını göz ardı etmek, uzun vadede ciddi sonuçlar doğurabilir. Örneğin, bir modelin adil olmadığı veya ayrımcılık yaptığı tespit edilirse, bu durum yalnızca modelin güvenilirliğine zarar vermekle kalmaz, aynı zamanda bu modelleri kullanan sistemlerde sosyal eşitsizliklerin daha da derinleşmesine yol açabilir. AB'nin Yapay Zeka Yasası tam da bu gibi potansiyel tehlikeleri önlemek için tasarlandı ve bu nedenle, uyum sürecinde karşılaşılan zorluklar büyük önem taşıyor.

Bu noktada, geliştiricilerin ve şirketlerin yapay zekaya sadece teknik performans açısından değil, aynı zamanda etik ve sosyal sorumluluk çerçevesinde de yaklaşmaları gerektiği aşikardır. Araştırmada GPT-4 Turbo gibi modellerin daha yakın bir uyumluluk sergilemesi, bazı şirketlerin bu yönde adımlar atmaya başladığını gösterse de, bu süreçte tüm büyük aktörlerin benzer bir duyarlılık göstermesi gerekiyor. Açık kaynak olarak sunulan COMPL-AI aracı, bu süreçte önemli bir rol oynayabilir. Diğer araştırmacılar ve şirketler bu aracı kullanarak kendi yapay zeka modellerini değerlendirebilir ve AB yasalarına daha uygun hale getirmek için gerekli adımları atabilirler.