Amazon, Uygur Türklerini Zorla Çalıştıran Tedarikçilerle İş Birliği Yapıyor

Amazon hakkında Çin'de zorla çalıştırma bağlantıları olan tedarikçilerle işbirliği yaptığı iddia ediliyor. İddia bir rapor halinde, kâr amacı gütmeyen izleme kuruluşu Campaign for Accountability'nin Tech Transparency Project tarafından sunuldu. Tech Transparency Project, NBC News sahibi olduğu bir araştırma grubudur. Tech Transparency Project’in raporuna göre, Amazon, Uygur çalışma kamplarında binlerce Uygur Türkü’nü zorla çalıştıran tedarikçilerle iş birliği yapıyor.

Tech Transparency Project, sunduğu raporla Amazon'u Uygur çalışma kamplarıyla ilişkilerinin kanıtlarına rağmen bu tedarikçilerle çalışmaya devam etmekle suçluyor. Raporun değerlendirmelerine göre beş tedarikçisi 'doğrudan veya dolaylı olarak' zorla çalıştırmayı içeriyor.

Uygur nüfusu, büyük ölçüde Çin'in Sincan bölgesinde yaşıyor. Çin Devleti’nin Müslüman etnik azınlığı olarak kabul ediliyor. Uygur Türkleri, son yıllarda ülke içinde bir dizi insan hakları ihlaline maruz kaldı.  Gözaltı kampları, sürekli gözetim, toplu kısırlaştırma ve zorla çalıştırma dahil olmak üzere birçok sorunla boğuşuyorlar.

Tech Transparency Project, Çin’in, Uygurları Sincan bölgesinden Çin genelindeki fabrikalara taşıdığını söylüyor. Bunun için de “işgücü transferleri” adını verdiği şeyi kullandıklarını söylüyor. Böylece Uygurlu vatandaşları; Tech Transparency Project’in ifadesiyle, “sıklıkla zorlayıcı ve kitlesel gözaltı ve yeniden eğitim kamplarından oluşan bir ağla bağlantılı” çalışma programlarına girmeye zorluyor.

İlginizi Çekebilir: Intel Çin’den Özür Diledi

Beş Tedarikçi, Uygur Türklerini Zorla Çalıştırmakla Suçlanıyor

Tech Transparency Project, Amazon'un tedarikçi listesindeki Çin'in Sincan'daki Uygur nüfusunun zorla çalıştırılmasıyla suçlanan beş şirketin bölgedeki yerini tespit ediyor. Amazon'un tedarikçileri, Echo, Fire TV, Kindle gibi Amazon markalı ürünleri; Amazon Basics serisinin bir parçası olarak satılan çok çeşitli uygun fiyatlı ürünleri ve daha fazlasını yapmaktan sorumludur.

Tech Transparency Project, üç Amazon tedarikçisinin bildirildiğine göre kendilerinin zorunlu işçi çalıştırdığını tespit etti. Bu tedarikçiler, Luxshare Precision Industry, AcBel Polytech ve Lens Technology’dir. Diğer iki şirketin, yani GoerTek ve Hefei BOE Optoelectronics’in ise dolaylı olarak işin içinde olduğu söyleniyor. Ayrıca iddiaya göre Amazon da zorla çalıştırmayla suçlanan bu tedarikçileri kullanmaktadır. Daha önce de bir dizi rapor hazırlanmıştı. Geçmişte bu şirketleri Apple'ın şüpheli tedarikçi geçmişiyle ilgili olarak suçlamıştı. Aynı şekilde bu raporlar da zorla çalıştırmayla bağlantılıydı.

Tech Transparency Project, Amazon'un tedarik zinciri standartları, zorla çalıştırmayı özellikle dışladığını belirtti. Standartları, Amazon tedarikçilerinin köle, hapishane, sözleşmeli, borçlandırılmış veya başka bir şekilde zorunlu işçi çalıştırmaması gerektiği şeklinde açıkladı. Ayrıca tüm işlerin gönüllü yapılması gerektiğini ve işçilerin işten çıkarılma ya da diğer çalışma statülerini makul bir ihbarla sona erdirmekte özgür olmaları gerektiğini söyledi.

İlginizi Çekebilir: ABD, DJI Şirketine Yatırım Yapılmasını Yasakladı

Amazon, İddiaların Gerçeği Yansıtmadığını Söyledi

Tech Transparency Project, Amazon'un zorla çalıştırmayla bağlantılı tedarikçileri kullandığını iddia etmekle kalmıyor. Aynı zamanda satışı ABD hükümeti tarafından geçen yıl yasaklanmış olan Sincan kaynaklı pamuk satan bir dizi hesap da bulduğunu da söylüyor. 

ABD, aralık ayında Sincan'dan ithalat yasağını tamamen kaldırmıştı. Bununla birlikte bazı ülkeler de Sincan'daki Türk ve Müslüman halkın zorla çalıştırılmasına yönelik yaptırımlar uygulamıştı.

Aslına bakılırsa Apple ve Amazon, Sincan ve zorunlu çalıştırma ile bağları olan ABD merkezli tek şirket değil. Daha bu yılın başlarında Tesla, Sincan bölgesinde bir showroom açtığı için eleştirilerle karşı karşıya kaldı. Tech Transparency Project’in Aralık 2020 tarihli raporunda Lens Technology şirketinin de iddia edilen müşterisi olarak bahsedilmişti.

Konuyla ilgili Amazon sözcüsü Erika Reynoso açıklamada bulundu. Amazon için, faaliyet gösterdiği tüm yargı alanlarındaki yasalara ve düzenlemelere uyduğunu ve tedarikçilerin Tedarik Zinciri Standartlarına uymasını beklediklerini ifade etti. Ayrıca zorla çalıştırma veya ihraç etmeyle ilgili olanlar da dahil olmak üzere insan hakları ihlallerine ilişkin iddiaları ciddiye aldıklarını söyledi. Son olarak “Zorla çalıştırma kanıtı bulduğumuzda veya aldığımızda harekete geçiyoruz.” ifadesini kullandı.