Ampul ve 92 Diğer İcadın Mucidi Thomas Edison Kimdir

Ampulün icadı ile adını tarihe kazıyan Thomas Alva Edison kimdir? Amerikalı mucit ve iş insanı Edison'un hayat hikayesinde dair detaylar neler? Edison ile Tesla'nın rekabeti hangi olay ile başlamıştır? İşte Startup Teknoloji'den, Mucitler Serisi'nin beşinci yazısı sizlerle!

Thomas Alva Edison Kimdir?

Thomas Alva Edison, 11 Şubat 1847 tarihinde Milan, Ohio’da, yedi kardeşten en küçüğü olarak dünyaya geldi. Yedi yaşına geldiğinde ailesi ile beraber Michigan, Port Huron’a yerleşti. Öğrenim hayatına bu şehirde başladı. Fakat okuldaki ilk gününden dört ay sonra, dersleri algılamakta zorlandığı için okuldan uzaklaştırıldı. Bu gelişme Edison’u, evlerinin kilerinde bir kimya laboratuvarı kurmaya itti. Onun en çok ilgisini çeken alan kimya ve Volta kapanları ile elektrik akımı elde etme deneyleriydi. Aradan geçen birkaç yılın ardından Thomas Edison, bir telgraf yapmayı başardı. Devamında ise kendi kendine Mors alfabesini öğrendi. Aynı dönem içerisinde ağır bir hastalık geçirdi. Hastalığının sonucunda işitme yetisinin büyük bir çoğunluğunu kaybetti.

İşitme Yetisini Neredeyse Tamamen Kaybetti

Kaza, Edison 12 yaşındayken yaşandı. Mucit, trende dergi ve meyve satmaya başlamıştı. Aynı zamanda trenin yük vagonuna küçük bir baskı makinesi yerleştirmişti. Haftalık olarak gazete basıyordu. Bir gün vagonda, içerisinde kimyasal bir madde bulunan şişe kırılınca yangın çıkması kaçınılmaz oldu. Bu olay, onu işinden etti ve duyma yetisinde kalıcı hasar bıraktı. Yaşadığı talihsiz kazanın ardından Thomas Edison, telgrafçılık öğrenmeye karar verdi. Bu amaçla 1863-1868 yılları arasında ABD ve Kanada’da telgrafhanelerde çalışmaya başladı. 1868 yılına gelindiğinde Edison, kendi atölyesini kurdu. Fakat bu girişimciliği mutlu sona varamadı. Kendisinin yaptığı elektrikli kayıt aygıtının patentini satmakta başarısız olan mucit, bir yılın sonunda borç içerisindeydi. Bu durum onu, Boston’daki atölyesini kapatarak New York’a taşınmaya zorladı.

Aydınlığın Formülü Ampulün İcadı

Thomas Edison, 70’li yıllarda yeni bir icadın peşinden koşuyordu. Başta, kömürleştirilmiş iplikten Flamanlarda deneyler yapıyordu. Araştırmalarının sonucunda karbonlaştırılmış kağıt Flamanların icadı için daha uygun olduğunu keşfetti. Tüm bu çalışmalarının sonucunda 1879 yılında, adını tarihe kazıyan ampulü icat etti. 1880 yılında artık herkesin kendi evinde güvenle kullanabileceği ampulleri piyasaya sürdü. Sattığı ampullerin tanesi 2.50 dolardı. 1887 yılında bir başka mucit olan İngiliz asıllı Joseph Wilson Swan da bir elektrik ampulü icat etti. Bu ampulün farkı camdan olması ve içerisinde kömürleştirilmiş flaman bulunmasıydı. Swan, ampulün içerisindeki havayı boşaltarak flamanın yanıp tükenmesini sağladı. Edison ve Swan bir araya gelerek birlikte çalışmaya karar verdi. Edison ve Swan Elektrikli Aydınlatma Şirketi, böylece kurulmuş oldu. 1883 yılında Edison, ‘hayatının en büyük icadı’ olarak nitelendirdiği buluşuna imza attı. Isıtılmış bir filamanın moleküler boşlukta elektron yayılmasını keşfetti. Bu keşfi, sıcak katotlu tüplerin temeli oldu. Bu gelişmenin ardından akkor lambanın üretimini sağladı. Bu, ampul kullanımının toplumda daha hızlı yaygınlaşmasını tetikledi.

Edison’dan Nikola Tesla’ya 50 Bin Dolarlık Şaka

Thomas Edison, New York’daki laboratuvarında geliştirdiği akkor lambası için pazar yeri aramakla meşguldü. Tam da bu dönemde Nikola Tesla adındaki genç mucit, Edison ile tanıştı. Tesla, asla yapmaması gereken bir şey yaparak, kendisinin keşfettiği alternatif akım sistemlerini Edison’a açıkladı. Fakat Tesla, ondan beklediği tepkiyi alamadı. Edison onu, ‘teori üzerinde fazla vakit harcamakla’ eleştirdi. Bunun yerine ona başka bir görev vererek 50 bin dolar teklif etti. Nikola Tesla, görevi yapmayı pek tercih etmese de 50 bin dolar için bu teklifi geri çeviremedi. Görevi, doğru akım santralindeki sorunları çözmek üzerineydi. Tesla, bu işi bir ay içerisinde tamamladı. Fakat yine işler Tesla’nın beklediği gibi gitmedi ve Thomas Edison ona ödeme yapmayı reddetti. Hatta teklifinin ‘şaka’ olduğunu iddia etti. Bu olayın ardından Nikola Tesla, istifa ederek Edison’un laboratuvarından ayrıldı. Geçmişte birlikte kısa süre çalışan ikili, gelecek ebedi düşman oldu.

Onun İçin Işıklar Söndü

84 yıllık hayatına 93 patent sığdırdı. 20. yüzyıldaki buluşları sayesinde adını tarihe kazıdı. 18 Ekim 1931 tarihinde Thomas Alva Edison, New Jersey, West Orange’taki evinde hayata veda etti. Ölüm nedeni diyabet olarak belirlendi. Cansız bedeni evinin arkasına gömüldü. O gün, yaşadığı kentteki bütün ışıklar 1 dakikalığına söndü. Günümüzde bir dahi olarak anılan Edison, Tesla ile yaşadığı olaylar neticesinde sıkça eleştirilen bir isim olarak da karşımıza çıkıyor. Sizce Edison ve Tesla rekabetinde haklı taraf kimdir? Edison’u, sadece Tesla’ya yaptıklarıyla yargılamak doğru mu?