Başarısızlıkla Sonuçlanan Uzay Görevleri

Her ne kadar geçmişten bu yana insanoğlunun en merak ettiği uzaydır. Çağımızda da sürekli gidilse, gelinse, temas edilse, edilmese ve hatta bahsedilmese de başarısızlıkla sonuçlanan uzay görevleri de kayıtlara geçmiştir. Ulusların ilk uzay yarışı, Sovyetler Birliği’nin 1957 yılında Sputnik1 adlı uydusunu fırlatması ile başladı. Bunu takiben Amerika Birleşik Devletleri bu yarışa dâhil oldu. Derken ardından diğer güçlü ülkeler ‘’bu yarışta biz de varız’’ dediler. Geçmişe nazaran içerisinde bulunduğumuz çağda teknolojinin yaptığı atılımlar ile artık uzay bir bilinmez olmaktan çıktı. Çeşitli görüntüleme, ulaşma ve erişme yöntemleri kullanılarak uzayın birçok noktasına ulaşılmış olmasına rağmen geçmişte başarısızlıkla sonuçlanan uzay görevleri yok mu? Elbette var, işte detaylar.

Apollo 1

[caption id="attachment_21675" align="alignnone" width="1280"] Apollo Mürettebatı www.startupteknoloji.com[/caption] Bilimkurgu filmlerinde ardında ailelerini bırakarak uzaya görev uğruna giden ve başlarına gelen kazalar sonucunda geri dönemeyen astronotlar sıkça işlenmiştir. İşte belki de Hollywood sinemasına malzeme veren cinsten bir başarısız görev. 27 Ocak 1967 tarihinde Apollo 1, ABD uzay uçuşu sırasında ölümcül bir kaza geçirdi. Apollo 1 , tarihin ilk insanlı görevi vasfını da taşıyordu. Cape Canaveral Hava Kuvvetleri İstasyonunda (Florida) yapılan fırlatma sırasında Apollo 204’ün komut modülünde bir yangın çıktı. Bu elim kazada; Edward White, Virgil Gissom ve Roger Chaffe adlı astronotlar hayatlarını kaybettiler. Kazanın detaylarını özetlemek gerekirse, Amerikalı astronotların bu kazada ölümüne yani yangına sebep olan modüldeki çıkış kapısıydı. Çünkü bu çıkış kapısında tasarım hatası vardı. Bu tasarım hatası kaza anında astronotların dışarı çıkması için zamanında açılmadı. Modüldeki saf oksijenin serbest bir kıvılcım ile birleşerek meydana getirdiği yangın NASA tarihine Apollo 1 Vakası olarak geçti.

Soyuz 1

[caption id="attachment_21676" align="alignnone" width="1280"] Soyuz 1 Faciası www.startupteknoloji.com[/caption] Bu kez aynı yıl (1967) ikinci başarısızlıkla sonuçlanan uzay görevi meydana geldi. Apollo 1 olayından yalnızca üç ay sonra Nisan ayında, Rus kozmonot Vladimir Komarov ilk astronotlar ile benzer bir kaderi yaşadı. Amacı Ay’a ulaşmak olan Soyuz 1, dünyaya çarptı ve rus kozmonot hayatını kaybetti. Fakat bu elim kaza dönüş yolunda gerçekleştiğinden hayatını kaybetmiş olsa da rus kozmonot Vladimir Komarov ilk uzaya giden kişi oldu. Soyuz 1 detaylarına bakıldığında aslına halen deney aşamaları devam eden bir projeydi. Zaten kaza gerçekleşmeden önce sorunlar baş göstermeye başlamıştı. Bunlardan biri güneş panellerinin açılmamasıydı. Açılmayan güneş panelleri, güç kaynağını devreden çıkardı, bu da uzay aracının kontrolünde sorunlar çıkardı. Bu sorunların hemen ardından görev iptal edildi. Ancak kontrol hakimiyetini kaybeden Soyuz 1 atmosfere oldukça zorlu bir giriş yaşadı. Bu zorlu inişin ardından yaşanacak en kötü şey yaşandı ve aracın paraşütleri açılmadı. Sonucunda ise Soyuz 1 güneydoğu Rusya’da bir alana çakıldı.

Soyuz 11

[caption id="attachment_21677" align="alignnone" width="1280"] Soyuz 11'in Üç Kozmonotu www.startupteknoloji.com[/caption] Başarısızlıkla sonuçlanan uzay görevleri başladıktan kısa bir süre sonra Amerika Birleşik Devletleri Ay’a ayak basmayı başardı. Uzay yarışında ezeli rakibi Amerika’dan geride kalmak istemeyen Rusya çalışmalara hız verdi. Ruslar 1971’de dünyanın ilk uzay istasyonu Salyut-1’ fırlattılar. Fırlatmayı takiben aynı yıl Haziran ayında, Soyuz 11’deki üç kozmonot, uzay istasyonunda deneyler ve gözlemler yaptıkları 3 hafta geçirdiler. Tamamlanan üç haftanın ardında dönüşe geçtiler. Geri dönüş süreci atmosfere başarılı bir girişle başladı ve yine başarıyla inişi gerçekleştirdi. Ekibi karşılayan diğer istasyon çalışanları aracın çıkış kapısını açtıklarında adeta şok geçirdiler. Deney ve gözlem ekibi olan kozmonotlar hareketsiz bir şekilde duruyorlardı. Anlaşıldı ki hareketsiz duran cansız bedenleriydi. Ölüm sebepleri sonradan anlaşıldı. Dönüş esnasında araçta meydana gelen beklenmedik bir havalandırma deliğinin açılmasıydı. O esnada uzay giysileri üzerinde olmayan kozmonotlar inişten yaklaşık 30 dakika önce boğularak can vermişlerdi.

Challenger

[caption id="attachment_21678" align="alignnone" width="1280"] Challenger Mürettebatı www.startupteknoloji.com[/caption] Tarihler 28 Ocak 1986’yı gösteriyordu. Ocak ayının o soğuk sabahında üzücü bir tüm dünya medyasına son dakika olarak geçti. Uzay mekiği Challenger, Cape Canaveral’dan fırlatılmasından yalnızca 73 saniye sonra parçalandı. Havada infilak eden mekik, 15 bin kilometre yükseklikten Atlantik Okyanusu’na çakıldı. Kazanın detaylarına dair sis perdesi aralandığında, mekiğin O-ringlerindeki (roket güçlendiricilerini ayıran kauçuk conta) meydana gelen bir arızaydı. Meydana gelen arıza güçlendiricilerin denge sistemine zarar verip bozdu ve yangının başlamasına neden oldu. Sesten bile daha hızlı hareket eden mekik, yine aynı hızla parçalanmaya başladı. Kaza Amerikan tarihinde derin yaralar açtı. Çünkü Amerika Birleşik Devletleri’nde ulusal çapta yapılan yapılan “Uzayda Öğretmen” programına dâhil edilen öğretmen Christa McAuliffe de mekikte olanlardan biriydi. Fakat o dâhil olmak üzere uzay aracındaki yedi astronot hayatını yitirdi.

Columbia

[caption id="attachment_21679" align="alignnone" width="1280"] Columbia Mürettebatı www.startupteknoloji.com[/caption] Başarısızlıkla sonuçlan uzay görevleri deyince akla en yakın tarihi ile Columbia felaketi gelir. Amerika Birleşik Devletleri uzay programının en güvenilen projesi olan Columbiauzay mekiğinin 1 Şubat 2003′te atmosfere yeniden girerken parçalandı. Bu kaza uzay yolculuğu tarihindeki en travmatik kazalardan biri olarak kayıtlara geçti. Columbia felaketi, Challenger’ın ardından NASA’nın uzay mekiği programı esnasında meydana gelen ikinci kazaydı. Kazanın detayları daha sonradan öğrenildi. Edinilen rapora göre kazaya; mekiğin kalkış sırasında yakıt deposunu ısıdan koruyup yalıtması ve buz oluşumunu engellemesi amacıyla kullanılan bir köpük parçasının kopması neden oldu. Kaza simülasyonunda da anlatıldığı şekli ile büyük köpük parçası aracın sol kanadına düştü ve bir delik oluşturdu. Fakat esas olay Columbia görevi tamamlandıktan sonra gerçekleşti. Araç tekrardan yörüngeye girerken gaz ve duman delikten sol kanada girdi ve aracın kanadının kırılmasına neden oldu. Sadece inişten yedi dakika sonra da mekiğin geri kalanı parçalandı. Columbia felaketinde 6 Amerikalı ve 1İsrailli mürettebatın tamamı öldü. Bilimkurgu filmlerinde benzer öykülerini gördüğümüz başarısız olan uzay görevleri işte bunlar. Birer görev mahiyeti ile başlasa da akıbetleri felakete dönen bu olaylar ya ihmal ya da erken davranılan hamlelerden olduğu belli oluyor. Dileriz hangi ulus olursa olsun dünya bir daha benzer olayları yaşamaz.