Buzulların Erimesiyle Yeni Bir Salgın Ortaya Çıkabilir mi?

Koronavirüs salgını bildiğiniz gibi hepimizin hayatını ele geçirmiş durumda. Araştırmacılar salgından sonra virüsler hakkında daha fazla araştırma yapmaya başladı. Bilim insanlarının en çok ilgilendiği konu ise buzullar. Hadi hep birlikte buzullardaki virüslerin bizler için risk taşıyıp taşımadığını ya da yeni bir salgına neden olup olamayacağını inceleyelim. [caption id="attachment_11675" align="alignnone" width="800"] İsviçre Alp Buzulları Son 20 Yılda Eridi[/caption]

Eriyen buz, potansiyel olarak zararlı bakteri ve virüsleri atmosfere salabilir mi?

Araştırmacılar, İsviçre Alpleri'nde bulunan buzullarda çoğu şimdiye kadar bilinmeyen yaklaşık bin mikroorganizma tespit etti. Hâlâ SARS-CoV-2'nin kesin kökenini bulmaya çalışırken, dünyanın dört bir yanından araştırmacılar, yeni bir potansiyel sağlık tehdidinin hayvanlarda veya laboratuvarlarda değil, buzun altında saklanıyor olabileceği konusunda uyarıyorlar. [caption id="attachment_11676" align="alignnone" width="590"] Buz Virüsü[/caption]

Buzdan çıkabilecek patojenler teorik senaryo mu yoksa gerçek risk mi?

Bu aslında gerçekleşebilecek bir ihtimal. 2016 yılında Sibirya'daki Yamal yarımadasında bir çocuk şarbon enfeksiyonu nedeniyle ölmüştü. Araştırmacılara göre, bakteriler 75 yıl önce ölen enfekte bir geyiğin leşinde hayatta kalmıştı; bir sıcak hava dalgasından sonra, hayvanı barındıran buzul erimişti ve sporları atmosfere bırakmıştı. Benzer bir vaka 2007'de, bir grup bilim insanının Alaska'da bir toplu mezara gömülen cesetlerde İspanyol gribi izleri keşfettiğinde rapor edilmişti. Bildiğiniz gibi 1918 ile 1919 arasında, bu grip türü dünya çapında on milyonlarca insanı öldürmüştü. Buzullar bizi koruyor da olabilir. Örneğin, Tibet platosunda toplanan buz çekirdeklerinde ABD'li ve Çinli araştırmacılar, çoğu binlerce yıldır gömülü olan ve henüz bilinmeyen 33 virüs bulunmuştu.

Patojenler bu kadar zor koşullarda nasıl bu kadar uzun süre hayatta kalabiliyor?

İsviçre Federal Orman - Kar ve Peyzaj Araştırmaları Enstitüsü WSLExternal bağlantısından Beat Frey, “Bu, yanıtlamaya çalıştığımız sorulardan biri” diyor. Frey, ilk kez Alpler, Kuzey Kutbu ve Antarktika'daki buzullarda ki mikroskobik yaşam biçimlerini incelemeyi amaçlayan bir projeye öncülük ediyor. Frey: “Bu organizmaların düşük sıcaklıklarda aktif olabilen belirli bir metabolizmaya ve hücresel yapıya sahip olduğunu bulduk. Ancak, çoğu uyuyor. Büyük soru; iklim değişikliği nedeniyle uyandıklarında ne olacağıdır." diyor. 2005 yılında, NASA'dan bilim adamları, 32.000 yıldır Alaska'da buzda mahsur kalan bakterileri "canlandırmayı" başarmışlardı. Bir düzine yıl sonra, 30.000 yılını Sibirya tundrasının buzları altında geçiren sözde "dev" virüsler yeniden aktive edilmişti. [caption id="attachment_11677" align="alignnone" width="824"] Buzullarda bulunan dev virüs olarak bilinen bir grip virüsü[/caption]

İsviçre Alp buzullarının altında hangi mikroorganizmalar var?

İsviçre'de buzullar 2.500 metre irtifanın üzerinde bulunuyor ve ülkenin yüzölçümünün yaklaşık %5'ini kaplıyor. Frey: "Alp permafrostunda bakteri, mantar, maya ve virüs bulduk. Bunların yaklaşık yarısı dünyanın başka yerlerinde de var; üçte biri bilinmiyor” dedi ve zor koşullarda ne kadar çeşitliliğin hayatta kaldığına şaşırdığını da sözlerine ekledi. [caption id="attachment_11679" align="alignnone" width="1200"] Buzullar ve Deniz[/caption]

Uyuyan bakteri ve virüsler insanlar veya hayvanlar için bir tehdit oluşturabilir mi?

Frey, Sibirya'daki şarbon vakasının bunun bir olasılık olduğunu gösterdiğini söylüyor. Ama aynı zamanda bilmediğimiz çok fazla virüsün var olduğunu söylemekte fayda var. Konuyla ilgili bir başka uzman olan Fransa'daki Aix-Marseille Üniversitesi'nden Jean-Michel Claverie de bulaşıcı patojenik virüslerin buzulların alt katmanlarında olabileceğini söylüyor. Madencilik ve sondaj faaliyetleri, potansiyel olarak feci sonuçlarla bu katmanları ortaya çıkarabilir. Ancak buzdaki mikroorganizmaların hepsinin zararlı olduğu kesin olarak bilinmiyor. Araştırmacılar ayrıca, örneğin tıbbi veya biyoteknoloji alanlarında belirli bir kullanıma sahip olabilecek türler bulmayı umuyorlar. Frey bu konu hakkında: "Düşük sıcaklıkta aktif olan belirli enzimlerin özelliklerini kullanabiliriz. Permafrostta bulunan bakteriler, antibiyotiklerin direncini ölçmek için de önemli olabilir” diyor. [caption id="attachment_11678" align="alignnone" width="1200"] Kürsesel Salgın[/caption]

Bir sonraki salgın buzullardan ortaya çıkabilir mi?

Virüsler, buzda da bulunan bakterileri enfekte edebilir. Ancak Beat Frey, insanlara doğrudan bulaşma olasılığının düşük olduğunu söylüyor ve şunları ekliyor: “Olabilecek olan şey, dağ sıçanı gibi erimiş sudan içen bir hayvana atlamasıdır. Ama bu tamamen varsayımsal bir senaryo. Bunun mümkün olduğunu düşünmüyorum." Sizce buzulların erimesi bizim için bir tehlike mi? Yorumlarınızı bekliyoruz.