Çin, Yerli Jet Uçağı ile Boeing ve Airbus İkilisine Rakip Olmaya Hazırlanıyor

Çin'in yerli C919 jet uçağı, ilk yolcu uçuşunu 2023 Baharında yapacak. C919, COMAC (Commercial Aircraft Corp of China) tarafından üretilen ticari yolcu uçağının bir parçası. Uçak faaliyete geçtiğinde Çin'i küresel havacılık haritasına yerleştirecek ve Pekin'in ABD merkezli Boeing ve Fransa merkezli Airbus ikilisine son vermesine yardımcı olacak. İlginizi Çekebilir: Rolls-Royce Dünyanın En Büyük Uçak Motoru İçin Teste Hazır

Çin, Boeing ve Airbus'a Olan Bağımlılığı Azaltmanın Peşinde

Airbus SE, dünyanın en büyük uçak üreticisi olarak görülüyor. Şirket aynı zamanda askeri uçaklar ve helikopterler de üretse de ana işi ticari yolcu havayollarından geliyor. 1972'de Airbus, çift motor ve koridorların yanı sıra dijital bir kablolu uçuş arayüzüne sahip ilk uçak olan A300'ü piyasaya sürdü. Ardından, benzer özelliklerde tasarlanan ve dünyanın en popüler ve en güvenli yolcu uçağı olarak kabul edilen üst model A320 uçağını hizmete aldı. Boeing de havacılık endüstrisinde ünlü başka bir firma olarak yer alıyor. Amerikan şirketi sadece yolcu uçağı yapmakla kalmıyor, aynı zamanda silah sistemleri, uydular ve roketler de üretiyor. Boeing 747, 737 ve Dreamliner modelleri dünya çapında oldukça popüler. Ancak Boeing, Mart 2019'dan Aralık 2022'ye kadar dünya çapında Boeing 737 Max'in karaya oturmasına yol açan Lion Air Flight 610 ve Etiyopya Havayolları Flight 302'nin düşmesi nedeniyle ciddi bir tepkiyle karşılaştı. Çin dahil bazı ülkeler yasağı daha bu ay kaldırdı. Çin, hava yolcu trafiğinde ABD'den sonra dünyada ikinci sırada yer alıyor ve en hızlı büyüyen hava yolcusu pazarına sahip. Bu nedenle Pekin, devasa pazarın ekonomik avantajından yararlanabilmek ve Airbus ve Boeing gibi uluslararası oyunculara bağımlılığı azaltmak için yerli uçak yapma konusunda oldukça motive. Ayrıca, tamamen yabancı firmalara bağımlılık, ulusal güvenlik ve diğer jeopolitik meselelere yönelik riski de arttırıyor. Bu nedenle Çin, sivil havacılık endüstrisi söz konusu olduğunda tamamen kendine güvenmek istiyor.

Çin 2008'den Beri Bu Anı Dört Gözle Bekliyor

Çin'in Sivil Havacılık hayallerini gerçekleştirmek için COMAC, 2008 yılında Şangay'da kuruldu. Devlete ait havacılık ve uzay üreticisi, ülke için büyük yolcu uçakları tasarlıyor ve üretiyor. COMAC tarafından tasarlanan çift motorlu, tek koridorlu kısa ve orta menzilli yolcu uçağı C919, ülkenin ilk ticari yolcu uçağı olacak. C919 isminin özel bir anlamı var, burada C Çin'i sembolize ediyor, Çince'de '9' sonsuz ve dayanıklı anlamına gelen '九' olarak telaffuz ediliyor ve 19, uçağın maksimum 190 koltuk kapasitesine vurgu yapıyor. C919, dünyaca ünlü Airbus A320 ve Boeing 737 Max orta menzilli uçaklarla rekabet etmeye çalışacak. C919, standart 4075 km menzile ve maksimum 5555 km menzile sahip. Uçak, 122 milyon $'lık Airbus A320 ve 111 milyon $'lık Boeing 737 Max'ten daha ucuz olan 99 milyon $'lık bir fiyat etiketi ile geliyor. Bununla birlikte, C919, Boeing ve Airbus gibi Çin'de tasarlanıp monte edilirken, aynı zamanda belirli önemli parçalar ve teknolojik bilgi birikimi için küresel ortaklıklara ve işbirliklerine de bağlı. Örneğin COMAC, ABD'li GE Aviation ile Fransız Safran Aircraft Engines'in ortak girişimi olan CFM tarafından şirket için özel olarak tasarlanmış LEAP-1C motorlarını kullanıyor.

COMAC, 32 Müşteriden 1200 Sipariş Aldı

C919, başarılı ilk uçuşunu 2017'de gerçekleştirdi ve şu anda son sertifikasyon prosedürlerini yürütüyor. Uçak, 26 Aralık itibarıyla toplam 100 saatlik doğrulama uçuşunu tamamladı. China Eastern Airlines, Mart 2021'de beş C919 jet uçağı satın almak için bir sözleşme imzalamıştı ve bu uçakta yolcu uçuran ilk hava taşıyıcısı olacak. COMAC genel müdür yardımcısı Zhang Yujin, China Eastern Airlines'ın ilk parti siparişleri aldığını ve birkaç havayolunun uçakları için yarıştığını söyledi. Şirket, önümüzdeki beş yılda, yılda 150 uçak üretmeyi planlıyor. Şangay Bilim ve Teknoloji Komisyonu'na göre COMAC şimdiden 32 müşteriden 1200'den fazla sipariş aldı. C919'a yönelik ilk talep Çin'e odaklanacak ancak Mercator Çin Araştırmaları Enstitüsü'nün (MERICS) yakın tarihli raporuna göre C919, iç pazarda Boeing-Airbus ikilisini kırarak ve ardından bu başarıdan yararlanarak yurtdışı pazarları keşfetmek için küreselleşme kapasitesine sahip. Küresel oyuncular şimdiden Çin havacılık pazarı için rekabet ediyor. Çin, en fazla ikinci yolcu sayısına sahip ülke olduğundan küresel havacılık endüstrisi için kazançlı ve önemli bir pazar. Yalnızca 2022'de Airbus, 100'ü Çin hava taşıyıcılarına olmak üzere 662 teslimat yaptı ve Boeing, 8'i Çin havayollarına satılan 480 teslimat yaptı. Her iki dev için de, COMAC'ın ve Çin'in yerli uçaklarının yükselişi, hegemonyalarına potansiyel bir tehdit oluşturabilir.