Çin’in Yüksek Hızlı Demiryolu Günde 24 Milyon Dolar Zarar Ediyor

Temmuz 2020’de açılışı gerçekleştirilen dünyanın en uzun yüksek hızlı demiryolu ağı olan Çin’in Yüksek Hızlı Demiryolu (HSR), günde 24 milyon dolar kaybediyor. Zararın tamamı ise 1.8 trilyon dolara ulaştı.

Uçağa Rakip Hızda Bir Tren

Maksimum hızı 600 km/s olan yüksek hızlı tren, Çin’in Shandong eyaletinin doğusunda bir kıyı şehri olan Qingdao kentinde üretildi. Dünyanın en hızlı kara aracı olan bu tren, elektromanyetik kuvvet kullanarak gövde ve ray arasında temas kurmadan, adeta havalanarak yol alıyor. Trenin 600 km/s’lik hızıyla Pekin’den Şanghay’a olan 1000 km’den fazla mesafe yalnızca 2.5 saatte katedilebiliyor. Aynı yolculuk kalkış ve iniş işlemleriyle uçakla 3 saat, hızlı trenle ise 5.5 saat sürüyor. Günümüzde Çin, sahip olduğu 37.900 km’lik yüksek hızlı demiryolu ağıyla, bu alanda rakiplerini geride bırakıyor. Yüksek Hızlı Demiryolu (HSR) ağı, Çin’in toplam demiryolu ağının yalnızca %26’sını oluşturuyor. China Railway Corporation markası altında bulunan Çin’in HSR ağı, trenleri, rayları ve hizmetleri, dünyanın toplam yüksek hızlı demiryolu ağlarının üçte ikisini kapsıyor.

1.8 Trilyon Dolarlık Zarar

Çin’in demiryolu ulaşımında lider olduğunu söylemek mümkün fakat tüm bu başarının yanında her geçen gün giderek büyüyen bir zarar tablosu var. Çin’in yüksek hızlı treni her gün 24 milyon dolar zarar ediyor. Şu ana kadar oluşan zararın tamamı ise 1.8 trilyon dolar. Yüksek hızlı trende oluşan bu kaybın en büyük nedeni, vadesi 2022 yılında dolacak milyarlarca dolarlık borçla finanse edilmesi! South China Morning Post’un yapmış olduğu habere göre Çin Ulusal Demiryolu Grubu’nun toplam borcu 900 milyar doların üzerine çıktı. Bu da borç-varlık oranını %65.8 seviyesine getirdi. Borcun tam olarak ne kadar olduğu henüz yetkililerce açıklanmadı. 900 milyar dolar olduğu düşünülen borç miktarına gelin, bir de yakından bakalım. China Insights’ın analizine göre Çin’in en zengin şehri olan Şanghay’ın 2020’de toplam GSYİH’si 600 milyar dolar. Bu da gösteriyor ki Şanghay’ın bir yıllık GSYİH’sinin tamamı bile Çin Ulusal Demiryolu’nun borcunu karşılayamıyor. Gelecekte borcun ikiye katlayacağı düşünülüyor.

Bu Büyük Borcun Sebebi Ne?

Yüksek Hızlı Demiryolu (HSR)’nun milyarlarca dolar zarar etmesinin nedeni olarak, biletlerin pahalı olması ve kullanım yoğunluğunun düşük olması gösteriliyor. Observer Research Foundation’a göre ise Yüksek Hızlı Demiryolu (HSR)’nun sahibi China Rail Corporation’ın mali sıkıntıları 2018 yılında başladı. O dönemden itibaren Çin’deki HSR hatlarında, günlük taşınan yolcu sayısında keskin bir düşüşe tanık olundu. Kilometre başına yıllık ortalama yolcu taşıma hacmi olan “ulaşım yoğunluğu” miktarlarında bu düşüş net bir şekilde göründü. Örneğin, Çin’in 2015 yılında toplam ulaşım yoğunluğu 17 milyon yolcu-kilometre iken, aynı yıl Japonya’da Japan Railways tarafından işletilen Shinkansen adlı demiryolu ağının yolcu-kilometre miktarı 34 milyon yolcuydu.

Başarı Hikayesinin Ardındaki Başarısızlık

Dünyanın en uzun yüksek hızlı demiryolu ağına sahip Çin’in yüzeyde görünen başarısının ardında büyük bir başarısızlık giderek etkisini arttırmaya devam ediyor. Trilyonlarca dolarlık borçla ve her geçen gün artan yerel mali sıkıntılarla, Çin’in yüksek hızlı treninin gelecekte ne kadar daha zarara yol açacağını tahmin etmek zor. Diğer ülkelerin ise HSR’nin başarısızlığından edinebileceği çok ders var!