Daha Verimli Bir Plastik Geri Dönüşüm Yöntemi Geliştirildi

Plastik kullanımı ile birlikte bu maddenin doğaya atılımı ve geri dönüşüm noktasındaki yetersizlikler her geçen gün hem doğaya hem kendimize zarar veriyor. Özellikle son yıllarda sadece okyanuslarda değil artık insan kanında da bazı mikro plastiklere rastlanması durumu daha da vahim hale getiriyor. Ancak atık içermeyen yeni bir plastik geri dönüşüm yöntemi ile bu süreç daha verimli hale getirebilir görünüyor.

Bugüne kadar 5 milyar tondan fazla atılan atık modern zamanların en büyük kirlilik sorunlarından birini oluşturuyor. Esasında son yıllarda plastik ürünleri geri dönüştürmeye yönelik büyük çabalar bulunuyor. Ancak buna rağmen, renkleri ile çekiciliğini arttıran bu malzeme karışımını gerçekten kullanmak zorlu bir konu olmaya devam ediyor.

Plastik ürünlerin geri dönüşüm aşamasındaki en büyük sorun, onların çok farklı çeşitlerde olması. Bu da onları bir şekilde yeniden kullanılabilecek bir forma ayırmaya yönelik kimyasal işlemler için her bir plastik türüne özel olması gerekiyor. Soda şişelerinden deterjan sürahilerine ve plastik oyuncaklara kadar çok sayıda atık malzemeyi ayırmak sanıldığı kadar kolay bir süreç olmuyor. 

İlginizi Çekebilir: Rusya-Ukrayna Savaşı Tarım, Sulama, Gıda Üretimi ve Geri Dönüşüm Girişimlerine İhtiyacı Arttırdı

Geri Dönüşümdeki Yeni Yöntem Yeni Ürünler Getiriyor

Son zamanlarda yapılan yeni araştırmalara göre, geri dönüşüm konusunda çok daha iyi bir yol olabilir. Kobalt bazlı bir katalizör kullanan kimyasal bir işlem bu sürece yeni bir kapı aralıyor. En yaygın olarak üretilen iki plastik formu olan polietilen (PET) ve polipropilen (PP) gibi çeşitli plastikleri tek bir ürüne ayırmada çok etkili olduğu tahmin ediliyor. Bu tek bir ürüne propan adı veriliyor. 

Elde edilen bu propan daha sonra sobalar, ısıtıcılar ve araçlar için yakıt olarak kullanılabilir. Aynı zamanda yeni plastikler de dahil olmak üzere çok çeşitli ürünlerin üretimi için bir hammadde olarak da propandan faydalanılabileceği düşünülüyor. Bu da geri dönüşüm sürecinden kısmi bir kapalı döngü olsa da geri dönüşüm sistemi sağlıyor.

İlginizi Çekebilir: Plastik Atığı Geri Dönüştürmek: Son Teknolojiler Neler?

Daha Fazla Geri Dönüşüm için Kapı Aralayabilir

Açık erişim dergisi JACS Au'da yayınlanan araştırma sonuçları MIT kimya mühendisliği profesörü Yuriy Román-Leshkov ve ekibindeki yedi kişinin titiz çalışması sonucunda ortaya çıkmıştır. Román-Leshkov, plastiklerin geri dönüştürülmesinin zorlu bir sorun. Bundaki etkenin de plastiklerdeki uzun zincirli moleküllerin çok kararlı ve parçalanması zor karbon bağlarıyla bir arada tutulması olduğunu söylüyor.

Bu bağları kırmak için mevcut teknikler, farklı moleküllerin rastgele bir karışımını üretmeye çalışıyor. Ancak yapılmış bu çalışma, zeolit ​​adı verilen ve kobalt nanoparçacıkları içeren mikro gözenekli bir malzemeden yapılmış bir katalizör, çeşitli plastik polimer moleküllerini seçici olarak parçalayabiliyor. Dahası bunların yüzde 80'inden fazlasını propana dönüştürebiliyor.

Román-Leshkov, elde edilen yeni teknik ile sadece bağları koparmakla kalmadıklarını, aynı zamanda pek çok farklı ürün ve süreç için kullanılabilecek tek bir ürün -propan- üretmeyi başardıklarını söylüyor. Ayrıca tüm bu geri dönüşüm süreci için ihtiyaç duyulan malzemeler sadece zeolitler ve kobalt. Yani hem oldukça ucuz hem de yaygın olarak bulunabiliyor.

Plastiklerdeki yeni geri dönüşüm araştırması, umut verici sonuçlar verse de mürekkepler, yapıştırıcılar ve plastik kaplara yapıştırılmış etiketler ya da diğer plastik olmayan malzemeler gibi çeşitli kirleticilerde ne kadar etkili olacağı bilinmiyor. Tüm bu soruların cevabına ulaşabilmek için çok çeşitli karışık atık akışları üzerinde daha fazla test yapılması gerekiyor.