Disleksi için Geliştirilen Uygulamalar

Disleksi bir öğrenme güçlüğü olarak yıllardır bireylerin karşısına çıkıyor. Birçok film ve kitabın konusu olan disleksi, öğrenmeyi etkiliyor. Özellikle çocukluk yıllarında okul sıralarında belirgin olarak ortaya çıkan bu durum okuma ve yazma alanında bireylerin zorlanmasına neden oluyor. Bu zorlukla birlikte bireyler verimli bir öğrenme durumu yaşayamıyor. Bu yüzden öğrencilerin daha verimli ve kaliteli bir eğitim alabilmesi için bazı çalışmalar mevcut. Bireylerin alıştırmalar sayesinde uzun ve kapsamlı eğitimlerle eğitim hayatına başarılı bir şekilde devam edilmesi de mümkün görünmekte. Aynı zamanda bu alıştırmaları da yazılım desteğiyle sağlayarak çevrim içi platformlara taşıyarak teknolojiyle birleştirmek de mümkün. Bu sayede bireylere hem daha ekonomik hem de görsellik açısından zengin içerikler sunuluyor. Bu yazımızda yazılım kullanılarak öğrenme güçlüğünden biri olan disleksi alanında verimli ve kaliteli bir eğitim sağlanabilmesi için geliştirilecek becerilere yönelik alıştırmaları inceliyoruz!

İlginizi Çekebilir: En Çok Kullanılan Kod Yazma Programları

Disleksi Nedir?

Disleksi özellikle çocukluk yıllarında normal veya normal üstü zekaya sahip bireylerde görülebilen bir öğrenme güçlüğü olarak tanımlanıyor. Çocukların okuma ve yazma becerilerini olumsuz yönde etkilediği de araştırmalar sonucu söyleniyor. Bu olumsuz etki çocukların eğitime karşı ön yargılı ve isteksiz olmasına aynı zamanda da kaliteli ve verimsiz bir öğrenme süreci yaşıyorlar. Bununla birlikte ailelerin ve okulun öğrenme güçlüğüne sahip olan çocukları fark edememesiyle birçok zorluk yaşayabiliyorlar.

Disleksi sahibi bireyler daha çok hafıza, yön duygusu, zaman farkındalığı ve bu farkındalığın getirdiği saat bilgisi, sıralama ve motor becerilerin kullanımında zorluklar yaşıyor. Tek bir parçadan oluşan ve uzun süren eğitimlerle bu becerileri kullanmada daha olumlu bir süreç izleniyor. Ancak uzun süren eğitimlerin dezavantajları da mevcut. Öğrenciler bir süre sonra ilgilerini kaybedebiliyor ve bu öğrenme ortamından bir verim alamayabiliyor.

Disleksi ile İlgili Geliştirici Uygulamalar

Öğrencilerin ilgilerini kaybetmeden, oyunlarla ve görsel materyali fazla olan etkinlikler yapmak bu eğitimlerde asıl amaç olarak karşımıza çıkıyor. Özellikle hafıza, yön duygusu ve zaman farkındalığı gibi birçok beceriyi eş zamanlı geliştirmeyi hedefleyen birçok oyun geliştiriliyor. Bu oyunları geliştirirken yazılım alanından da destek alınıyor.

Önder Şahinaslan, Emin Borandağ ve Furkan Doğu’nun (2019) yaptığı bir araştırmada yazılımdan faydalanılarak disleksi öğrenme güçlüğüne sahip olan çocuklara yönelik iki adet oyun geliştiriliyor. Antik Saat oyunu daha çok zaman farkındalığı ve bireylerin özellikle ince motor becerilerinin geliştirilmesi için tasarlanıyor. Renkli Çember oyunu ise hafızaya ve motor becerilere dikkat çekiyor. Bu oyunlarla bireyler ekonomik olarak disleksiye yönelik alıştırmalara ulaşabiliyor.

Disleksi İle İlgili Geliştirici Uygulamalarda Yazılım Kullanımı

Renkli Çember ve Antik Saat uygulamalarının geliştirilmesinde JavaScript, React Native, Node.js, Apollo Server, Apollo Client, MongoDB, Mongoose, Visual Studio Code, Postman gibi yazılım programlarından faydalanılıyor. Bu programlar oyunların geliştirilmesi için çok yönlü olarak kullanılıyor.

Renkli Çember Oyunu

Disleksi için hafıza kategorisiyle öne çıkan bir uygulama olan Renkli Çember oyunu beş adet rengi bulunan bir çemberden oluşuyor. Seviye seviye ilerleme şeklinde olan bu oyunda bir sonraki seviyeye geçebilmek için bulunulan seviyeyi bitirmek gerekiyor. Örüntü şeklinde ilerleyen bu oyunda doğru örüntüyü seçmek gerekiyor. Süreli bir şekilde gerçekleşen bu oyunda doğru seçenek işaretlendiğinde yeni seviyelere geçilebiliyor. Süreli olan bu oyunda hızlı ve doğru bir şekilde hatırlayarak işaretlemek ilk amaçlardan biri. Bu sayede hafızayı ve ince motor becerilerini eş zamanlı geliştirmek de mümkün.

Oyundaki toplam sürenin hesaplanmasını kolaylaştırmak için “Geç” butonu ve “Dönüş Zamanı” gibi yönlerle ilgili alıştırmalar da mevcut.  Oyunun veri görselleştirme işlemini d3.js ve react native aracılığıy ile gerçekleştirmek mümkün. Svg görüntüleri oluşturmak ve data bilgisini oluşturmak için d3.js -JavaScript kütüphanesi- ve react-native-svg birlikte kullanılıyor. Dataların verilerini görüntüye çevirme işlemi yapıyorlar.

Antik Saat Oyunu

Antik saat oyunu ise daha önceden bireylere saat bilgisi verilmesiyle başlıyor. Daha sonra ise akrep ve yelkovanı olan bir saat bireylerin eline veriliyor. Akılda tutulan saat değeri akrep ve yelkovanla diğer saatin üzerinde gösteriliyor. Altı çeşit giderek zorlaşan seviyeleri mevcut. Saatlerin hangi sürede doğru bir şekilde gösterildiği önemli. Kullanıcılar uygulamadaki butonlara tıklayarak analog saatte saatin değerini gösterebiliyor. Bu oyunda da yine geç butonu ve tamamla butonu bulunuyor.

Mobil uygulama olarak React Native kullanıldığı görülüyor. Bununla birlikte açık kaynak kodlu bir uygulama olduğu da bir gerçek. Server geliştirmek için JavaScript’in Node.js uygulaması kullanılıyor. Uygulamaya bağlanabilmek için Apollo-Client’den faydalanılıyor. Sorgulama dili olarak Apollo-Server kullanılıyor.

Antik Saat ve Renkli Çember oyunlarında Wi-Fi ve mobil veri bağlantıları üzerinden bağlanmak mümkün. Öğrenme güçlüğü -özellikle disleksi- olan bireyler için hem çok yönlü hem de ekonomik olan bu alıştırma uygulaması birçok becerinin de gelişmesini sağlıyor. Özellikle bu uygulamalarda kullanılan JavaScript ve Apollo ve React gibi programların olumlu etkisini görmek de mümkün. Bu konuyla ilgili birçok araştırma da hala devam ediyor.