Elon Musk'ın Sorduğu Harika Mülakat Sorusu

Yeni yapılan bilimsel araştırma Elon Musk'ın yalanları tespit eden en sevdiği iş görüşmesi sorusunun doğru sonuç verdiğini gösteriyor.

Her girişimci ve işe alım yöneticisi, ihtiyaç duydukları pozisyona en iyi kişiyi işe almak için bir iş görüşmesine girer. Sorun şu ki araştırmalar bu işe alım görüşmelerinin genellikle başarısız olduklarını gösteriyor. Yale Üniversitesinde yönetim ve pazarlama bölümünde profesör olan Jason Dana, iş görüşmelerinin işe yaramaz olduğunu çünkü görüşmecilerin görüştükleri kişiden çok kendileri hakkında bilgi verdiklerini söylüyor.

Ardı ardına yapılan incelemeler, patronların çoğunun kendilerine aşırı güvenen boşboğazlar tarafından tuzağa düşürülmekten kendilerini alamadıklarını doğruluyor. Burada sorun işe alım yapanların kolayca yanıltılabilmesinden kaynaklanıyor.

Peki, iş görüşmelerinde yanıltıcı ifadeleri ve hatta olası yalanları tespit etmenin bir yolu bulunuyor mu?  

Yalan Makinesine Gerek Yok

Bu yeni çalışma görüşmelerde yalanların tespiti konusunda bilimsel olarak onaylı bir teknik ortaya çıkardı. Tesla ve SpaceX patronu Elon Musk, yıllardır adaylarla tam olarak bu tekniği kullanarak görüşüyor.

Kolluk kuvvetleri için geliştirilen bu yeni yöntem hakkında ilk makale Psikolog Cody Porter tarafından The Conversation’da yer aldı. Porter ve iş arkadaşları, şüphelileri yalan makinesine bağlamak yerine yalancıları ortaya çıkarmak için özel bir görüşme tekniği oluşturdular.

Porter'ın yöntemi yalancılarla ilgili basit bir gözleme dayanıyor. Olağan şüpheliler ayrıntılara girmekten hiç hoşlanmazlar çünkü bunu yaparlarsa yakalanma olasılıklarının daha yüksek olduğunu bilirler. Diğer yandan dürüst olanlar konuyla ilgili küçük ayrıntılara girmekten mutluluk duyarlar. Asimetrik Bilgi Yönetimi (ABY – İngilizce AIM: Asymmetric Information Management) adı verilen yeni teknikle bu gerçeği kendi görüşmelerinizde de kullanabilirsiniz.

Aslında ABY yönteminde şüphelilere süreç hakkında şeffaf bir şekilde bilgi verilir. Soruşturmaya konu olay hakkında daha uzun ve daha ayrıntılı açıklamalar sağlamaları istenir. Bu sayede doğruyu söyleyip söylemediklerinin tespit edilebileceği kişilere açıkça belirtilir. Doğruyu söyleyenler her türlü detaya hakim olduğundan onlar için bu iyi bir haberdir. Fakat yalancılar için aynı durum söz konusu olmayabilir.

Yapılan araştırmalara göre bir şüpheliye daha fazla ayrıntının daha iyi olduğunu söylediğinizde gerçeği söyleyenler olabildiğince detay vermeye başlarlar. Aynı durumdaki yalancılarsa kurtulabilecekleri kadar az ayrıntı sunarak genellemelere bağlı kalmaya çalışırlar. Bu davranış farkı sayesinde doğru söyleyenle yalancıyı ayırt etmek kolaylaşıyor. Öyle ki bir deneyde ABY tekniği kullanılarak yalancıyı tespit etme oranı yüzde 48'den yüzde 81'e yükseldi. Aynı metot işe alımlar sırasında da kullanışlı olabilir çünkü muhtemelen ofiste doğruları tespit etmek için bir yalan makineniz yoktur. Yeni yaklaşımın sadece soru sormanın farklı bir yolu olduğu düşünülürse profesyonel süreçlere kolayca uyarlanamaması için hiçbir neden yok.

Elon Musk Bunu Zaten Biliyordu

Yalan tespit oranlarındaki bu büyük artış birçok polis için güzel bir sürpriz olabilir. Fakat bu tekniği uzun yıllardan beri uygulayan Elon Musk'ı şok etmeyeceği kesin. 2017'de Dünya Hükümeti Zirvesinde, mülakatlarda her zaman aynı yaklaşımı kullandığını ve her adaya "bana üzerinde çalıştığınız en zor sorunlardan bazılarını ve bunları nasıl çözdüğünüzü anlatın" dediğini söyledi. Musk, “sorunu gerçekten çözen insanlar olayı nasıl çözdüklerine tam olarak hakimler ve bu sayede küçük ayrıntıları biliyorlar" diyerek devam etti. Gerçeği söyleyenler görüşme sırasında sizinle detaylar hakkında konuşmaktan mutluluk duyarlar. Fakat sahip olmadıkları tecrübe ve bilgi üzerinden karizma yaratmaya çalışanlar benzer şekilde detaylara odaklanamazlar. Musk, Porter'ın araştırmasının ardındaki gerçeği uzun zaman önce sezgisel olarak kavradı.

Araştırmalar ABY’nin doğru sonuçlar verdiğine işaret ediyor.  Bir sonraki iş görüşmenizin yararlı olmasını istiyorsanız Musk'ın yönetimini takip edebilirsiniz.