Hava Kirliliği ve Yaşam Süresi Arasındaki İlişki

Bugün dünyamızın mücadele etmekte olduğu en önemli tehlike iklim değişikliği. Isınan havaların ve değişen iklimin neticesinde yaşanan ani sıcaklık artışları, orman yangınları, buzul erimeleri ve seller gibi doğal afetler, yüzlerce insanın ve diğer canlının hayatını kaybetmesine sebep oluyor. İklim değişikliğine en çok sebep olan etmenler ise büyük sanayi tesisleri, besi hayvanları ve fosil yakıtlar olarak görülüyor. Bütün bu etmenlerin iklim değişikliği dışında bazı çok tehlikeli yan zararları da mevcut. Bunlardan en önemli olanlardan biri ise "Hava kirliliği". Hava kirliliği çevreye zarar verdiği kadar insan sağlığına da zarar veren bir etmen. Dünyada görülen en yaygın hastalıklardan önemli bir kısmı hava kirliliğinin neden olduğu hastalıklar olarak öne çıkıyor. Hava kirliliği, insanların soluduğu kirleticiler nedeniyle solunum yolu hastalıklarına neden olmasının yanı sıra, aynı zamanda insan kalbi gibi vücudun diğer bölgelerini de etkileyebiliyor. Hava kirliliğinin sebep olduğu hastalıklar her yıl milyonlarca insanı öldürüyor ve pek çok insanın da hastaneye yatmasına sebebiyet veriyor. Dünya Sağlık Örgütü'nün tahminlerine göre dünyadaki her sekiz ölümden biri hava kirliliğiyle ilişkili koşullardan kaynaklanıyor. Yapılan yeni araştırmalar, hava kirliliğini ile solunum yolu ve kalp-damar hastalıkların gelişimi arasında oldukça güçlü bir bağlantı olduğunu ortaya koymuş durumda. Hava kirliliğinin neden olduğu en yaygın hastalıklar ise iskemik kalp hastalığı, felç, KOAH, akciğer kanseri ve çocuklarda akut alt solunum yolu enfeksiyonları olarak karşımıza çıkıyor. [caption id="attachment_24100" align="aligncenter" width="696"] Hava Kirliliği ve Yaşam Süresi Arasındaki İlişki[/caption]

Hava Kirliliği ve Hava Kirliliği Yüksek Olan Bölgelerdeki Yaşam Beklentisi

Hava kirliliği çevremizi tehdit ettiği gibi insan sağlığını da oldukça ciddi bir şekilde tehdit ediyor. Dünya Sağlık Örgütü'nün yaptığı tahminlere göre dünyada gerçekleşen her sekiz ölümden biri hava kirliliği ile alakalı gerçekleşen koşullardan kaynaklanıyor. İsviçre Merkezli IQ Air'ın yaptığı araştırmalara göre dünyanın hava kirliliği bakımından en kirli ülkesi Bangladeş olarak gözümüze çarpıyor. Listenin ilk beş sırasını ise Bangladeş, Pakistan, Hindistan, Moğolistan ve Afganistan oluşturuyor. Türkiye ise bu listenin 46'ncı sırasında bulunmakta. Bu beş ülkedeki yaşam beklentisi ise sırasıyla şu şekilde: -Bangladeş Yaşam Beklentisi: 72,59 yıl -Pakistan Yaşam Beklentisi: 67,27 yıl -Hindistan Yaşam Beklentisi: 69,66 yıl -Moğolistan Yaşam Beklentisi: 69,87 yıl -Afganistan Yaşam Beklentisi: 64,83 yıl olarak göze çarpıyor. Bu ülkelerin hepsine bulunan "yaşam beklentisi" süresi, dünya ortalaması olan 72,74 yıl süresinden az, yani hava kirliliğinin yüksek olduğu ülkelerde yaşam beklentisi, dünya ortalamasından düşük olarak görünüyor. Bu oranların düşüklüğünü sadece hava kirliliğine bağlamamız mümkün değil fakat hava kirliliğinin de bu oranları etkileyen bir etmen olduğu gerçeği kesinlikle göz ardı edilemez.

Dünya Hava Kalitesi Projesi Anlık Raporları

Yine hava kirliliği üzerine çalışmalar yürüten ve gerçek zamanlı anlık hava kirliliği raporları veren Çin merkezli "Dünya Hava Kalitesi Projesi" de dünya üzerindeki hava kirliliği ile ilgili veriler toplamış durumda ve her geçen saat daha fazlasını da toplamaya devam ediyor. Proje tarafından toplanan veriler ise Dünya'daki en kirli ülkeler sıralamasını bizlere farklı fakat benzer bir şekilde veriyor. Dünya Hava Kalitesi Projesi kapsamında bize sağlanan veriler, dünyanın hava kirliliği konusunda en kötü durumda olan 5 ülkesi olarak: Hindistan, Kırgızistan, Bosna Hersek, Moğolistan ve Irak'ı veriyor. Türkiye ise bu listenin 16'ncı sırasında bulunuyor. Dünya Hava Kalitesi Projesi ayrıca puanlar aracılığıyla bu ülkeleri bir sınıflandırma çerçevesinde de ele alıyor. Listenin en tepesinde bulunan Hindistan, 551 puan gibi dudak uçuklatıcı bir puanda bulunarak "Tehlikeli" sınıfına giriyor. Proje bu klasmanda bulunan ülkeler için "Ülkedeki herkes ciddi sağlık etkileri yaşayabilir. Herkes tüm açık hava aktivitelerinden kaçınmalı" uyarılarında bulunuyor. Hindistan ayrıca farklı kaynaklar tarafından gerçekleştirilen "Dünyanın en kirli şehirleri" sıralamasındaki şehirlerden ilk 10'a giren 9 şehri kendi bünyesinde bulunduruyor. Bu şehirler ise sırasıyla: Kanpur, Faridabad, Gaya, Varanasi, Patna, Delhi, Lucknow, Agra ve Gurgaon. Hindistan'da doğan bir insan için beklenen yaşam süresi ise daha önce de söylediğimiz gibi 69,66 yıl. Bu Dünya ortalaması olan 72,74 yıl süresinden yaklaşık 3,08 yıl daha az. Dünya Hava Kalitesi Projesi ayrıca ilk beşe giren diğer ülkeler olan Uganda, Bosna Hersek, Moğolistan ve Ukrayna'yı "Sağlıksız" klasmanına koyuyor. Bu klasman için Proje tarafından yapılan uyarı ise şu şekilde: "Herkes sağlık etkileri yaşamaya başlayabilir; hassas gruplara mensup olan kimseler daha ciddi sağlık etkileri yaşayabilir. Çocuklar ve yetişkinler ve astım gibi solunum yolu hastalığı olan kişiler, açık havada uzun süreli aktivitelerden kaçınmalıdır; herkes, özellikle çocuklar, uzun süreli dış mekan aktivitelerini sınırlamalıdır." Ayrıca Proje tarafından yayınlanan kirlilik oranları anlık takip edildiği için bu liste saatlik olarak değişim gösterebiliyor. Bu yüzden platforma giriş yapmanız durumunda farklı bir liste görmeniz oldukça olası. Fakat Hindistan listenin başından inmeyecekmiş gibi görünüyor.

Türkiye'de Durum Nasıl?

[caption id="attachment_24102" align="aligncenter" width="640"] Türkiye'de hava kirliliği ne düzeyde?[/caption] Türkiye yukarıda saydığımız ülkelere kıyasla hava kirliliği konusunda nispeten daha iyi gibi gözükse de kimi zaman "hava kirliliği" konusunda yapılan listelerin üst sıralarında yerini alabiliyor. Hava kirliliğinin önemli problemlerden biri olduğu ülkemizde ise, hava kirliliği bakımından en kötü durumda olan beş şehir: Çorum, Erzurum, Düzce, Konya ve Bursa olarak karşımıza çıkıyor. Bu beş şehrin ortalama yaşam beklentileri ise şu şekilde karşımıza çıkıyor: Çorum için: 78.3 Yıl Erzurum için: 77.3 Yıl Düzce için: 77.7 Yıl Konya için: 78.1 Yıl Bursa için: 77.5 Yıl Bu şehirler için olan yaşam beklentileri aşağı yukarı birbirine benzer olsa da hepsinin yaşam beklentisi süresi, Türkiye ortalaması olan 78.6 yıldan daha düşük durumda. Ayrıca hava kirliliğinin getirdiği koşullar sebebiyle de meydana gelebilen kanser hastalığının, ülkemizde gerçekleşen ölümler üzerinde çok büyük bir etkisi olduğunu, ülkemizde hayatını kaybeden her beş insandan birinin de kanser hastalığı yüzünden hayatını kaybettiğini de belirtmek isteriz. Hava kirliliği konusunda uluslararası aktörlerin acilen harekete geçmesi gerekiyor. Bu konuda özellikle Birleşmiş Milletler ve ülke yönetimlerine büyük görev düşüyor. Şayet hava kirliliği ve getirdiği sonuçlar göz ardı edilirse, haberimizde belirttiğimiz yaşam beklentisi süreleri daha da aşağıya çekilebilir ve çok daha ciddi sonuçlarla karşı karşıya kalabiliriz. Dünya Sağlık Örgütü, günümüzdeki kirliliğin bile dünyada yaşanan her ölümün sekizinden sorumlu olduğunu söylüyor. Başka bir gezegenimiz yok, insanlık olarak hava kirliliğinin önüne geçmek, bizim gelecek nesillere olan borcumuz. Bu tarz diğer haberlerimize buradan ulaşabilirsiniz.