İngilizlere Lokumu Sevdiren Türk Girişimci: Zeynep Turudi

Zeynep Turudi, İngiltere’de kurulan lokum markasının sahibi olan kadın girişimcidir. Dünya çapında bir başarı elde eden markası Avustralya, Amerika, Almanya, Fransa, Arap ülkeleri dahil 15 farklı ülkeye ihracat yapıyor. Peki, markası nasıl kuruldu? Fikir, nasıl ortaya çıktı? Zeynep Turudi, markayı kurarken pazar araştırmasını nasıl yaptı? Hangi gıda sertifikaları markayı daha güvenilir kıldı? Gelin hep birlikte göz atalım.

Zeynep Turudi, ailesiyle birlikte 1972 yılında İngiltere’ye taşınıyor. Eğitimini Londra’da alan Turudi, üniversite eğitimini de geleceğin yükselen mesleklerinden olduğunu düşündüğü bilgisayar mühendisliğinde yapmaya karar veriyor. Ancak o sıralarda kurmakta olduğu markasını geliştirmek için okuluna ara veriyor.

Zeynep Turudi, ilk başlarda Japonya’dan teknolojik ürünler getirterek İngiltere piyasasında satmak istiyor. Ancak, Türk lokumunun İngiliz pazarında olmaması ve Türkiye’ye faydalı olma düşüncesinden ötürü gıda sektörüne yöneliyor. Turudi, 2 yıl süren pazar araştırmaları sürecinde İngiltere’deki etnik marketler de dahil, lokum piyasasında açık olduğunu keşfediyor. Ardından Türkiye’deki lokum üreticileriyle anlaşarak lokum ihracatı yapmaya başlıyor.. ni, 2003 yılında kuruyor ve Türkiye’den  gibi markalarla anlaşarak İngiliz pazarına giriş yapıyor.

[caption id="attachment_3453" align="alignnone" width="720"] Arap ülkelerinde fındıklı lokumlar tercih edilirken, İngiltere'de aromatik lokumlar daha çok tercih ediliyor.[/caption] Zeynep Turudi, pazara giriş yapmadan önce 2 yıl pazar araştırması yapıyor. Lokumun 500 yıllık tarihi, Osmanlı’daki yapım şekli, gıda içeriğini araştırıyor. Malzemelerde doğal içeriğe dikkat ettiklerini söyleyen Turudi, lokumun geleneksel tarifinde olduğu gibi, gül veya lavanta aroması, nar suyu gibi doğal içerikler kullandıklarını söylüyor. Markanın farklı beslenme çeşitlerine hitap eden, ya da inin olması tüketici çeşitliliğin arttırıyor. Ülkelerin damak zevkine göre lokum tercihleri de değiştiğini söyleyen Turudi, örneğin İngilizlerin daha çok güllü lokumu sevdikleri söyleniyor. Bunun yanı sıra, limonlu, nar suyu aromalı, naneli, lavantalı lokumlar da tercih ediliyor. Arap ülkelerinde ise fındıklı lokumların daha çok sipariş edildiği ifade ediliyor. Türkiye’de ise fıstıklı, çifte kavrulmuş, hindistan cevizli lokumların daha çok tercih edilmesi kültürlerin birbirinden ayrışan yönlerini gösteriyor. [caption id="attachment_3451" align="alignnone" width="750"] Sütlü çikolatalı lokumlar da ön planda.[/caption] Markayı farklı kılan şeylerden biri de lokum veya şekerleme ambalajlarının şekli. Lokum, Christmas tatillerinde İngilizlerin tercih ettiği hediyelerden biri olması sebebiyle hediyelik kutular farklı tasarımlarla sunulmuş. Truede, ambalajlarıyla da ön plana çıktığından tüketicilerin lokum kutularını atmadıkları söyleniyor. Zeynep Turudi, ambalajlarda   ve şimdilerde de desenlerine yer verdiklerini söylüyor. Örneğin, Osmanlı sultanları serisinde, kutunun arka kısmında resmedilen sultan hakkında bilgi veriliyor. Diğer bir seri olan ebru sanatı serisi için ise, Ebru ustalarıyla çalıştıklarını ifade ediyor. Zeynep Turudi, markasıyla Türk kültür elçiliği rolünü şimdiden üstlenmiş durumda.

Turudi, Türk lokumunu House of Fraser, Thorton’s, Wholefoods, Morrisons gibi İngiltere’nin büyük marketlerine sunmuş. Truede markası 15 farklı ülkeye ihracat ediliyor. Pandemi döneminde de marka üretimlerine devam etmiş ancak hediye paketleri üretimi azaltılarak ve paketlerde küçültmelere gidilerek satışa sunulmuş.

Gıda firmalarının İngiliz piyasasına girmeleri için yapmaları gereken şeylerden biri de gıda sertifikalarını tamamlamak. Bunlardan bir tanesi gıda sertifikası.  standardı olarak bilinen BRC sertifikası, gıda tüketim ürünleri, paketleme, depolama ve dağıtım sektörlerinde perakendeciler ve marka sahiplerinin tedarikçilere güvenmeleri ve tedarikçilerin ürünlerinin güvenirliği, yasalara uygunluğu, kalitesini kanıtlamaları için oluşturulan standart bir sertifika. Başta, yalnızca İngiliz piyasası için kullanılan sertifika, daha sonrasında bazı eklemeler yapılarak, dünya çapında kullanımı yaygınlaştırılmış. BRC sertifikası böylece, Avrupa Birliği ve Kuzey Amerika ülkeleri olmak üzere birçok ülkede genişlemiş. [caption id="attachment_3464" align="alignnone" width="1200"] İngiltere pazarına girmek isteyen firmaların paketlemelerini geri dönüştürülebilir yapmaları önemli.[/caption] Bunun yanı sıra sadece gıdanın kalitesi değil, ürünlerin paketlenme durumu da önemli olmakta. Ürünün paketlerinin  (recyclable packaging) olması da gıda denetimlerinde önemli faktörler arasında yer alıyor. Zeynep Turudi, gıda firmalarının şimdiden bu yeniliklere dikkat ederek hareket etmelerini öneriyor.