NASA Asteroid Misyonu Olan DART'ı Başlattı

NASA'nın gezegen savunma ve asteroid görevi olan DART resmi olarak başladı. Başlatılan görev sayesinde, insanoğlu olarak dünyamıza yaklaşmakta olan bir asteroidin, tarafımızdan yapılmış olan bir araçla saptırılıp saptırılamayacağını öğreneceğiz. En azından bu konuda yapılmış olan ilk kapsamlı deneme olan NASA Çift Asteroid Yönlendirme Testi (DART) gezegenimizin güvenliği açısından oldukça büyük bir önem taşıyor. DART görevi kapsamında, seçilmiş olan asteroide çarpma görevi verilen uzay aracı, NASA tarafından başarıyla uzaya fırlatıldı. DART aracı ABD saatiyle saat 22.21 sularında Kaliforniya'daki Vandenberg Uzay Kuvvetleri Üssü'nden uzaya fırlatıldı. Fırlatma işlemi için Elon Musk'ın uzay şirketi olan SpaceX'in Falcon 9 roketleri kullanıldı. Falcon 9, aracı başarıyla yörüngeye taşıdıktan sonra, dikey bir inişle başarıyla dünya yüzeyine geri döndü. Fırlatma işlemi NASA TV'de canlı olarak yayınlandı. Bu yapılan ufak çaplı test, sadece bir asteroidi uzay araçları yoluyla saptırıp, saptıramayacağımızı gösterecek. Yapılması planlanan asıl testin ise Eylül 2022'de gerçekleşmesi bekleniyor. Planlanan bu büyük çaplı testte ise uzay aracının Dünya'ya yakın olan bir asteroide gönderilmesi ve asteroidin hareketlerini nasıl etkileyebileceğimizin gözlemlenmesi planlanıyor. [caption id="attachment_27002" align="alignnone" width="1921"] NASA, DART projesi ile Dünyamıza tehdit olan asteroidleri saptırabilmeyi deniyor[/caption]

Hedef: Dimorphos Asteroidi

Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Ajansı NASA, gerçekleştirdiği Çift Asteroid Yönlendirme Testi (DART) ile, bir uzay aracı yardımıyla asteroidlerin yörüngesini değiştirmeyi deniyor. Görev kapsamında geliştirilen uzay aracı ise bu hafta içinde SpaceX Falcon 9 roketiyle uzaya fırlatıldı. Fırlatılan aracın hedefi ise, Dünya'ya yakın asteroit Didymos'un yörüngesinde dönen küçük bir uydu mahiyetinde olan Dimorphos asteroidi. Yapılan bu deneme ile, NASA'nın geliştirdiği gezegen savunması teknolojilerinin ilk tam ölçekli gösterimi yapılmış olacak. Asteroide Dimorphos adı ise Selanik Aristoteles Üniversitesinde öğretim görevlisi olan ve DART ekibinde de yer almakta olan Kleomenis Tsiganis tarafından verildi. Dimorphos ise Yunanca "iki biçim" anlamına geliyor. Asteroid bu ismini, Didymos asteroidi ile ikili bir sistem oluşturmasından alıyor. Avrupa Uzay Ajansı'nın yaptığı açıklamalara göre ise, bu deneme ile insanlar ilk kez bir güneş sistemi yapısının dinamiklerini ölçülebilir bir şekilde değiştirmiş olacak. Dimorphos'un seçilmesinin sebebi ise, dünyaya potansiyel tehdit oluşturabilecek asteroidlerin boyutunda olması.

Görevin Gerçekleştirilmesi

[caption id="attachment_27005" align="alignnone" width="2560"] DART aracı Dimorphos Asteroidine çarparak yörüngesini değiştirmeye çalışacak[/caption] NASA'ya göre görevin ana hedefi , asteroidin uzaydaki hareketini değiştirmek için kasıtlı olarak Dimorphos'a çarpmak ve çarpışmanın etkisiyle onu yörüngesinden saptırmak. Çarpışma ise asteroide herhangi bir zarar vermeyecek veya onu yok etmeyecek. Sadece onu yörüngesinden saptırararak bir tehdit olmasını önlenmeye çalışılacak. DART Projesi Koordinasyon Lideri Nancy Chabot, konuyla alakalı olarak; "Çarpışma, asteroidi yok etmeyecek, sadece küçük bir dürtme yaparak, etrafındaki daha büyük asteroidin yolunu saptıracak" dedi. Uzay aracının üstünde yer alan DRACO adı verilen bir kamera ve otonom navigasyon yazılımı ise, uzay aracının Dimorphos asteroidini tespit etmesine ve çarpışmasına yardımcı olacak. DRACO ismi ise "Didymos Keşif ve Asteroid Kamerası"nin bir kısaltması olarak karşımıza çıkıyor. Çarpışma anı aynı zamanda İtalyan Uzay Ajansı tarafından sağlanan Light Italian Cubesat tarafından kaydediliyor olacak. Bu aynı zamanda İtalyan Uzay Ajansı'nın ilk büyük uzay görevi de olacak. Bir çanta boyutunda olan CubeSat, DART aracının üzerinde olacak ve ardından olanları kaydedebilmesi için çarpmadan önce araçtan ayrılacak. Çarpışmadan üç dakika sonra, CubeSat görüntü ve video çekmek için Dimorphos'un yanından uçacak. Johns Hopkins Uygulamalı Fizik Laboratuvarında çalışmakta olan DART Mühendisi Elena Adams, oldukça heyacan verici olduğunu belirttiği görevin videosunun, CubeSat aracılığıyla Dünya'ya geri gönderileceğini söyledi. Aynı zamanda yapılan kayıt ile, asteroidin yörüngeden ne kadar saptırılabildiği da daha kolay olarak hesaplanmış olacak. Gerçekleştirilen bu testin, asteroidlere karşı gezegen savunması adına geliştirilmesi planlanan teknolojiler için önayak olması bekleniyor. NASA Genel Merkezi'nde DART Program Yöneticisi olarak çalışmakta olan Andrea Riley konu hakkında yapmış olduğu açıklamasında: "DART, tehlikeli asteroit sapması için test yöntemlerinde ilk adımdır, Potansiyel olarak tehlikeli asteroitler küresel bir endişe kaynağıdır ve bu kinetik çarpma sapma gösteriminden mümkün olan en doğru verileri toplamak için İtalyan ve Avrupalı meslektaşlarımızla birlikte çalışmaktan heyecan duyuyoruz" ifadelerini kullandı.

Gezegenimizi Savunmak Adına

Şu anda gezegenimizle çarpışma doğrultusunda herhangi bir asteroid bulunmasa da, Dünya gezegeni çevresinde binlerce farklı ölçekte asteroidin bulunduğu biliniyor. Şimdilik herhangi biriyle bir çarpışma riskinde bulunmasak da, gelecekte bu durumun değişmeyeceğini bilmiyoruz. Bu yüzden de gezegenimizi savunmak adına birtakım önlemler geliştirmemiz gerekiyor. NASA Genel Merkezinde Gezegen Savunma Departmanında çalışmakta olan Lindley Johnson, yaptığı açıklamalarda; "Gezegen savunmasının anahtarı, onları bir etki tehdidi olmadan çok önce tespit etmektir" dedi. Asteroidlere karşı geliştirdikleri yöntemler hakkında da konuşan Johnson; "Hepsinin prensibi asteroitin yörünge hızını sadece küçük bir miktar değiştirmektir. Asteroitin yörüngesinde katettiği hızını değiştirmek onun yörüngesini değiştirir, böylece gelecekte Dünya'yı etkileyecek bir konumda bulunmamış olur" ifadelerini kullandı.   Bu tarz diğer haberlerimize buradan ulaşabilirsiniz.