RescueRats Projesi ile Fareler Arama Kurtarmanın Geleceği Olabilir

Araştırmacılar, RescueRats Projesi ile herhangi bir doğal afet karşısında hayatta kalanları koklamak için küçük sırt çantaları ile kemirgenleri eğitiyor. Açıkçası arama ve kurtarma hayvanını denildiğinde büyük bir oranda akıllara köpekler gelir. Ancak Tanzanya merkezli Belçikalı bir sivil toplum kuruluşu APOPO, arama kurtarma çalışmaları için Afrika devi keseli sıçanı eğitiyor. 

Donna Kean ve APOPO'daki meslektaşları, son yirmi yılı meraklı hayvanlarla (Cricetomys ansorgei) tüberkülozu koklamak ve kara mayınlarını bulmak için çalışarak geçirdiler. Şimdi ise arama kurtarma operasyonları için keseli sıçanları eğitiyorlar.

Science, RescueRats Projesi olarak bilinen bu yeni proje hakkında Donna Kean görüştü. Donna Kean, enkazın içine köpekler yerine neden fareler gönderileceğine dair açıklamalarda bulundu. Kean, farelerin de köpekler gibi benzer bir koku alma duyusu olduğunu söyledi. Aynı zamanda farelerin de köpekler kadar eğitilebilir olduğunu belirtti. Bazı noktalarda köpeklerden daha avantajlı olduklarını da dile getirdi.

Fareler, yoğun moloz ve enkaz içeren alanlara köpeklerin giremeyeceği alanlara girebildiği için boyutları ve vücut yapıları konusunda oldukça kullanışlıdır. Ayrıca keseli dev sıçanların, Tanzanya'da endemik bir tür olduğunu söyleyen Kean, 20 yıldır onlarla birlikte bir kara mayını tespit programı yürüttüklerini belirtti.

Donna Kean, son 5 ayını APOPO'nun Tanzanya'daki araştırma sahasında fareleri arama ve kurtarma için eğiterek geçirdi. Eğitim için çok genç, yeni sütten kesilmiş fareler yetiştirdiklerini söyledi. Kean, RescueRat Projesi ile bir sıçanı eğitmek için yaptıkları ilk şeyin bir bip sesi çıkardıklarında fareyi başlangıç ​​noktasına geri dönmesi olduğunu söyledi. Bunu yaptıklarında bir şırınga aracılığıyla avokado ve muzla karıştırılmış toz fare peletleri ile ödüllendirildiler.

Daha sonra ise fareler sırt çantalarına lastik bir top çekmeleri için eğitildiler. Top, bip sesi çıkaran bir mikro anahtara bağlıdır. Gerçek dünyada, kurtarıcılara bir sinyal sağlayacaktır. Burada amaç, farenin bu sahte kurbana gitmesi, topu çekmesi, bip sesini duyduğunda serbest bırakıldığı yere geri dönmesidir.

İlginizi Çekebilir: Orman Yangınlarını Gösteren Afet Haritası ve İhtiyaç Haritası Platformları

RescueRat Projesi ile Fareler Nasıl Eğitildi?

Kean, RescueRat Projesi eğitiminin ağustos ayında başladığını ve halen devam ettiğini söyledi. Ortalama olarak, fareler birinci aşamada bip sesinden sonra 3 saniye içinde güvenilir bir şekilde temel noktaya dönmek için 14 seans eğitildi. İkinci aşama içinse 3 saniye boyunca topu çekmek için 10 seans eğitim aldılar. En yetkin fareler ise, üçüncü aşamada 7 seansta temel davranış dizisini (kurbana git, topu çek ve taban noktasına geri dön) güvenilir bir şekilde uyguluyor. Kean, şimdiye kadar, dokuz farenin tamamının birinci ve ikinci aşamalarda ustalaştığı bilgisini paylaştı.

Arama ve kurtarma için köpekler enkazın içine girmez, sadece dışını koklar diyen Kean, bu nedenle, farelerin enkaz alanındaki insan ve köpeklerin çalışmasından sonra konuşlandırılacağını söyledi. Fareleri birden fazla giriş noktasından enkaz alanlarına salmayı planladıkları bilisini paylaştı. Kean, muhtemelen ortalama 10 ila 20 metre, maksimum yaklaşık 30 metre gidebileceklerini düşündüklerini söyledi. Bu yeterince geniş bir alanı kapsıyor.

Afet bölgesinde koşan bir fare pekâlâ insanları korkutabilir. Bu sorun karşısında Kean aynı zamanda insanların farelerden ya da hayvanlardan korkması durumunda sorunlar olabilme ihtimalini göz önünde bulundurduklarını söyledi. Bu amaç için insanların bunun olabileceğini bilmeleri için pazarlama kampanyaları olabileceğini ifade etti. Ayrıca sırt çantaları, mikrofon, ışık ve kameraları olacağını söyleyen Kean, farelerin sırt çantasından kendisinin RescueRat Projesi ile eğitilmiş bir fare olduğunu ve ona yardım etmek için geldiğini söyleyen bir kayıt sesi paylaşabilir dedi.