Robotlar, işleri insan meslektaşları için daha az anlamlı hale getirebilir

Robotlar hiç hız kesmeden gelişmeye ve her alanda bizi şaşırtmaya devam ediyor. Onlarca komplo teorisi ve farklı fikirlerde bu konulara gündem oluyor. Otomasyonun iş piyasasına karşı olan etkilerine ithafen çok fazla içerik yazıldı ve yazılmaya da devam edecek. Kısa vadede birçok işverenin rolleri doldurma ve çalışanları elde tutma konusunda yaşadığı zorluklar, robot kullanımını daha da artırdı. Bunlar çok geniş çaplı değişiklikler oldu ve bunların etkilerini iş piyasası üzerinde görmemiz henüz mümkün değil.

Yine de bu konuşmanın genellikle göz önünde bulundurulmayan bir yönü de, insan işçilerin robot meslektaşları hakkında ne düşündükleri. Mavi yaka işlerin zorlayıcı yönlerini azaltan hatta ortadan kaldıran sistemler için söyleyebileceğimiz çok fazla şey var. Yine de teknolojinin, çalışanların moralini hangi yönde etkileyeceği de göz ardı edilmemelidir.

İlginizi Çekebilir: Dijital İnsanlık: Toplum 5.0 Hakkında Bilinmeyenler - StartupTeknoloji

Brookings Enstitüsü bu hafta, son on beş yıl boyunca yapılan çeşitli anketlerden elde edilen sonuçları yayınladı ve robotiğin işin “anlamı” üzerindeki etkisini değerlendirdi. Düşünce kuruluşu, bu kabul edilebilir soyut kavramı şöyle tanımladı:

İşi neyin anlamlı kıldığını araştırırken, kendi kaderini belirleme teorisine inanıyoruz. Bu teoriye göre, üç doğal psikolojik ihtiyacı — yetkinlik, özerklik ve ilişkililik — tatmin etmek, çalışanları motive etmek ve amaç duygusunu deneyimlemelerini sağlamak için önemlidir.

Veriler, Avrupa'daki 20 ülkede 14 endüstride yapılan işçi anketlerinden derlenerek, Uluslararası Robotik Federasyonu tarafından yayınlanan robot dağıtım verileri ile karşılaştırıldı. Anket yapılan endüstriler arasında otomotiv, kimyasal ürünler, gıda, içecek ve metal üretimi bulunuyor. Enstitü, çalışanların algıladığı iş anlamı ve özerklik düzeylerine karşı negatif yönde bir etki olduğunu bildiriyor.

Brookings, "Eğer gıda ve içecek endüstrisinde robotların kullanımı, otomotiv endüstrisine eşit olacak şekilde artarsa, iş anlamında şaşırtıcı bir şekilde %6.8, özerklikte ise %7.5 azalma bekliyoruz" diye belirtiyor. Özerklik meselesi, endüstriyel ortamlarda robot kullanımının, insan meslektaşlarının rollerini daha da robotik hale getirip getirmeyeceği hakkında endişe yaratıyor. Tabii ki, bu sistemlerin bu rollerin en tekrarlayan yönlerinin çoğunu etkili bir şekilde ortadan kaldırdığı sık sık karşı görüş yapılmıştır.

Enstitü, bu tür etkilerin roller ve demografikler arasında hissedildiğini öne sürüyor. "Robotlaştırmanın iş anlamı üzerindeki olumsuz sonuçlarının, çalışanların eğitim düzeyine, beceri düzeyine veya yaptıkları görevlere bakılmaksızın aynı olduğunu buluyoruz. " diye belirtiliyor.

Robotların dünyada yaşattığı bu değişimi nasıl ele alacağımıza gelince, cevap muhtemelen robotlara basitçe hayır demek olmayacak. Çünkü robot işçiler şirketlerin karlılığı üzerinde çok büyük bir olumlu etkiye sahip. Bu yüzden de robotları benimseme hızla artarak devam edecektir.

Brookings Enstitüsü’nden Milena Nikolova, işbirlikçi robotların öne çıktığı otomasyon firmalarının arkasındaki itici güçlerden birini tanımlarken, görünüşte basit bir çözüm öneriyor: “Firmaların, görevler için insanlarla makinelerin rekabet etmesi yerine işbirliği yapmalarını sağlayacak mekanizmaları varsa, makineler çalışanların refahını artırabilir.”

Robot konusuna tekrar baktığımızda buradaki en mantıklı hareket robotları ve hızla gelişen teknolojiyi kabul ederek çağa uyum sağlamak ve günümüz dünyasında yaşamak olacaktır.