TikTok, Z Kuşağını Dijital Dilencilere Karşı Koruyamıyor

TikTok uygulaması Z kuşağı ismi verilen yeni kuşağın gözdesi olmaya devam ediyor. 2016 yılında Çin tarafından piyasaya sürülen uygulama, kısa sürede global bir başarı elde etti. Ancak TikTok bünyesindeki bir çok özellik olumsuz etkileri nedeniyle eleştirilere maruz kalıyor. Bunların başında ise para kazanma ve harcama konuları birinci sırada! Manipülasyona oldukça olan bu uygulamaya karşı özellikle ebeveynlerin dikkatli olması gerekiyor.

TikTok ya da Diğer İsmiyle Douyin

Çin'in 2016 yılında piyasaya sürdüğü sosyal medya uygulaması TikTok ya da Çince ismiyle Douyin, eğlence kültürü içerisinde önemli yer edinmeye devam ediyor. Dans, müzik ve yaratıcı kısa videolar ile yeni sosyal medya akımlarına öncülük eden uygulama, henüz yeni sayılmasına rağmen yüksek kullanım oranına sahip. Kullanıcı kitlenin büyük çoğunluğunu ise 20 yaş altı olan ve Z kuşağı olarak tabir edilen kişiler oluşturuyor. [caption id="attachment_15445" align="alignnone" width="716"] TikTok, diğer ismiyle Douyin[/caption] Önce Çin, Endonezya gibi Asya ülkelerinde popülerlik kazanan uygulama daha sonra Avrupa'ya, hatta okyanus ötesine dahi sıçradı. Amerika Birleşik Devletleri'nde ise kısa zaman önce Trump engeline takılmış, dönemin A.B.D Başkanı olan Donald Trump tarafından yasaklanacağı duyurulmuştu. Sadece siyasilerin değil, yetişkin kuşağın da endişeli yaklaştığı TikTok yoğun eleştirilere maruz kalıyor. Ancak bu durum, yeni kuşağı pek de etkilemiyor.

TikTok Canlı Yayınları Dijital Dilenciliğe Dönüşüyor

Kendini her geçen yıl güncelleyen uygulama, diğer sosyal mecralar gibi online para kazanma yollarını kullanıcılarla buluşturuyor. Yaş kriterinin hafif olarak uygulandığı TikTok'ta dileyen herkes canlı yayın (live-streaming) adı verilen bir özellik sayesinde, dünyanın her yerine ulaşabilme imkanına kavuşuyor. İçeriğin ne olduğu pek de önemli değil, önemli olan popüler olmak ya da olmamak! [caption id="attachment_15447" align="alignnone" width="706"] Kitleleri kolaylıkla etkileyen ünlü TikTokerlar[/caption] Takipçi sayısını yükseltmek ve dikkat çekerek kitleleri etkilemek TikToker'lar için birincil amaç. Daha sonrasında ise, açtıkları canlı yayınlarla takipçileri arasında etkileşim kurma imkanına erişiyorlar. Takipçilerinin sembolik olarak gönderdikleri dijital hediyeler sayesinde para kazanabiliyorlar. Hatta hediye göndermeleri için kullanıcıları etkilemeye çalışıyorlar. Asıl dikkat edilmesi gereken kısım ise burası: Her bir "hediye" basit ikonlar ile temsil edildiğinden, özellikle yaşı küçük olan kullanıcılar için para harcamak da basitleşiyor. Dijital dilenciliğe karşı ise açık hala gelmiş oluyorlar. Binlerce liranın havada uçuştuğu bu hediyeler sayesinde kazanç elde eden TikToker'lar ise, TikTok'un komisyon olarak aldığı kesintiyi otomatik ödemiş oluyorlar. Para kazanma ve harcama işlemlerinin dakikalar belki de saniyeler içerisinde gerçekleşmesi, bilinçsiz kullanıcılar için dolandırılma ihtimalini de arttırıyor!

TikTok Hediyelerinin Fiyatı Dudak Uçuklatıyor 

Basit bir görsele ve işleyişe sahip "hediye" olayı, tamamen kullanıcının inisiyatifine bırakılmakta. Beğendiğiniz ve takip ettiğiniz bir Tiktoker'ın canlı yayınına hediye göndermek için yapmanız gereken; Gül, Görkemli Şato, Çay, Spor Araba ve benzeri sembollerden beğendiğinize tıklamak. Bağış sistemiyle hareket eden bu işlem sonrası ise, TikTok uygulamasına tanışmış olduğunuz hesap numaranızdan sembolün temsil ettiği ücret çekiliyor. [caption id="attachment_15451" align="alignnone" width="759"] Canlı yayında gönderilen bazı hediyeler[/caption] Canlı yayın sırasında Tiktoker'a hediye olarak "Para Yağmuru" gönderen bir kişinin hesabından 105 TL çekiliyor. Uygulamanın aldığı komisyon sonrası ise, canlı yayını yapan kişiye 65 TL yatırılıyor. Bütün bu para işlemleri ise saniyeler içerisinde gerçekleşiyor. Canlı yayın sırasında ne kadar çok hediye alırsa, bir influencer o kadar para kazanmış oluyor. TikTok hediyelerinin bazılarının fiyatları ise şöyle: Diğer yandan, ödeme türleri sadece banka hesabı ya da kredi kartlarıyla sınırlı değil. TikTok, GSM operatörlerinin faturalandırma sistemi üzerinde de bu işlemi yürütüyor. Harcadığınız fiyat, ay sonunda telefon faturanıza aksettiriliyor. Ödeme biçimini bir kez tanımlamanız ise yeterli, defalarca bilgi girmeden bir çok harcama yapabiliyorsunuz.

Demet Akalın'ın Kızı TikTok'ta 7000 TL Harcayarak Gündeme Oturmuştu

Ünlü şarkıcı Demek Akalın'ın 7 yaşındaki kızı Hira Kurt, TikTok hesabından yaptığı paylaşımlar ile biliniyordu. Ünlü şarkıcının da zaman zaman bu paylaşımlara katılıyor ve Hira'nın takipçi sayısını arttırmasına yönelik çağrılarda bulunuyordu. [caption id="attachment_15452" align="alignnone" width="724"] 23 yaşındaki popüler TikToker Özgür Balakar ve Demet Akalın'ın ailesi[/caption] Ancak Özgür Balakar ismindeki TikToker'ın canlı yayınında 7000 TL'lik hediye gönderen Hira Kurt, gündeme oturmuştu. Demet Akalın bu duruma oldukça fazla tepki göstermiş, paylaştığı videoda bütün ebeveynleri uyarmıştı. Çocukların kolayca manipüle edildiği ve hediye kelimesinin ardına sığınılan TikTok canlı yayınları, dijital dilencilik kavramının önemini bir kez daha göstermişti.

TikTok Z Kuşağı için Tehlike Arz Ediyor, Peki Ebeveynler Ne Yapmalı?

Uygulama, küçük çocuklar için herhangi bir önlem almaktan uzakta. Herkesin ulaşabileceği bir platform olma yolunda ilerlediğini belirten TikTok, henüz teknoloji ile yeni tanışan kullanıcılarını koruma konusunda zayıf önlemler alıyor. Bir diğer husus ise, Z kuşağı ile ilgili çok eleştirilen teknoloji bağımlılığı. Özellikle ebeveynlerin çocuk yetiştirme sırasında sık sık teknolojiye başvurması; daha önce hiçbir kuşakta görülmemiş bir boyuta ulaştı. Onları gerçeklikten koparan ve ekran bağımlısı yapan ise sadece ebeveyn dikkatsizliği değil. Influencer olarak da bilinen ve bir çok sosyal medyada popüler hala gelen ünlü kullanıcılar. [caption id="attachment_15453" align="alignnone" width="767"] Yeni nesilde teknoloji bağımlılığı ve bilinçsiz kullanım artıyor[/caption] Etkilemek, etkileyici olmak anlamına gelen ve İngilizce "influence" kelimesinden türetilen Influencer kavramı; her geçen yıl güç kazanmaya devam ediyor. Genellikle kendi kitlelerinden yaşça daha büyük olan bu popüler kullanıcılar; modadan yaşam tarzına kadar binlerce hatta milyonlarca kişiyi etkiliyor ve yol gösterebiliyorlar. İyi değerlendirildiğinde faydası yadsınamayacak olan bu durum; kötüye kullanıldığında sosyolojik hatta psikolojik olumsuzluklara neden olabiliyor. TikTok ise bu olumsuzlukların en çok görüldüğü yer, çünkü yaş kitlesinin de görece en düşük olduğu sosyal medya platformu. Peki ebeveynler ne yapmalı?

TikTok ile İletişim Kurmak ve Şikayetleri İletmek 

Yaşanabilecek herhangi bir durum için ne yapabilirsiniz? TikTok, gelişmiş site içeriği ve Yardım Merkezi ile kullanıcıları arasında köprü kuruyor. Gizlilik ve şifreleme olmak üzere bir çok alanda detaylı açıklama yapan ve bunu resmi websitesinde belirten TikTok, aynı zaman e-mail yoluyla da şikayet ve taleplerinizi kabul ediyor. [caption id="attachment_15454" align="alignnone" width="743"] TikTok Support sayesinde şikayet ve taleplerinizi iletebilirsiniz[/caption] Kullanıcılar için detaylı bir kaynak sunmasının yanında, yaşanabilecek sistemsel sorunlar için de teknik çözümler görebilirsiniz. Hesap ve ödeme biçimlerini düzenleyebilir, uygulayacağınız profil seçenekleri ile TikTok'u hem çocuğunuz hem de kendiniz için daha düzenli bir hale getirebilirsiniz.