TÜBİTAK UZAY: Türkiye'nin Uzay Serüveni

Teknolojinin geniş bir şekilde kullanıldığı alanlardan biri olan uzay endüstrisinde birçok ülkenin çalıştığı ve bu alana belirli bir fon da ayrıldığı bir gerçek. Uzayın gizeminin çözülebilmesi ve bilimin ilerlemesini amaçlanarak bu alanda yapılan birçok araştırma mevcut. Türkiye’deki en büyük araştırma ve geliştirme merkezi olarak bilinen devlet kurumu TÜBİTAK, bu alana birçok yatırım yapmakta. Uzay endüstrisinin gelişimi için yapılan birçok araştırma TÜBİTAK UZAY’da gerçekleşiyor. Bu yazımızda TÜBİTAK UZAY (Türkiye Uzay Teknoloji Araştırma Enstitüsü) kurumundan bahsediyoruz!

İlginizi Çekebilir: Türk Uzay Yolcusunda Aranan Kriterler Belli Oldu!

TÜBİTAK UZAY Nedir?

Türkiye bazında uzay alanındaki ihtiyaçları temel alarak araştırma yoluyla gerekli altyapı ve birikimi oluşturmak amacıyla kurulan kurum, gözlem uyduları geliştiriyor. Bilim ve teknoloji alanında 1985 tarihinde sahaya çıkan bu kurum, ODTÜ ve TÜBİTAK ortaklığı ile ODTÜ yerleşkesinde kuruluyor. İlk başta Ankara Elektronik Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü olarak kurulduğu da literatürde geçiyor. Uydu Teknolojileri, Haberleşme Sistemleri, Veri ve Görüntü İşleme, Optik Sistemler Araştırma Laboratuvarı gibi birçok faaliyet alanı bulunuyor.

Bu kurumda çalışan personellerin çoğunluğunu mühendisler oluşturuyor. Özellikle bilgisayar, elektronik ve endüstri mühendislerinin yer aldığı kurumda birçok yeniden yapılanma süreci gözleniyor. Yürütülen birçok başarılı proje olmakla birlikte on iki farklı araştırma grubu bulunduğu bir gerçek.

Uluslararası Alanda da Projeler Yapılıyor

NATO, EUREKA ve Dünya Bankası gibi kuruluşlarla işbirliği içinde yürütülen uluslararası çalışmaları bulunuyor. Ulusal anlamda da birçok kamu kuruluşu ve özel kuruluşlarla birlikte çalışmalar yürütmekte. Özellikle yer gözlem uyduları geliştirme çalışmaları öne çıkıyor. 1999 tarihinde başlayan bu çalışmalar 2001-2003 tarihlerinde devletten alınan fonlarla hızlanarak ilerlemiş ve kullanılan yeni teknolojilerle BİLSAT uydusu yapılıyor.

TÜBİTAK UZAY'ın Ürünleri

Türkiye’nin uzay serüvenini başlatan BİLSAT uydusunun yapımında İngilizlerden de destek alınıyor. Hatta birçok araştırmacı uydu yapımı sürecini öğrenebilmek için İngiltere’de eğitime gönderiliyor. Bu sayede ülkeye geri dönen araştırmacılar ilk optik uzaktan algılama yer gözlem uydusunu icat ediyorlar. Başarıyla çalıştırılan bu uydu sayesinde Yer İstasyonu ve Uydu Üretim/Test Laboratuvarları kuruluyor. Bu laboratuvarlarda Çok Bantlı Kamera (Çoban) ve Gerçek Zamanlı Görüntü İşleme Kartı (Gezgin) tasarlanıyor. Türkiye’nin uzay sanayisine katkıda bulunan ilk ürünler olarak da tarihe geçiyorlar. Türkiye’nin bu alandaki önemli başarılarından biri de yerli bir milli uydu olan RASAT’ın yapılması ve yörüngeye yerleştirilmesi.

TÜBİTAK UZAY ve TUSAŞ İşbirliği

Tübitak TUSAŞ işbirliğiyle birlikte Türk Hava Kuvvetleri’ne destek sağlamak için GÖKTÜRK-2 uydusu yüksek çözünürlükte üretiliyor. GÖKTÜRK-2’nin üretiminde Yakın Kızıl Ötesi, Kamera Modülü ve Yönelim Ekipmanları Kontrol Modülü de geliştiriliyor. Bu icatlar sayesinde uzay tarihinde Türkiye adına bir başarı elde ediliyor.

Türkiye haberleşme uydularında kullanılacak olan ilk ekipmanlar UYGAR projesinde geliştiriliyor. Bunun yanında uydulardan elde edilen görüntülerin teknoloji kullanılarak internette paylaşılması için GEZGİN Portalı kullanılıyor.

Türkiye’nin uzay serüvenine İMECE Uydu Alt Sistemleri Geliştirme Projesi ile devam ediyor. TÜRKSAT 6A, yerli kaynaklarla yapılan bir uydu haberleşme projesi olup 2022 yani bu yıl içinde uzaya fırlatılacak olan uydu olarak tarihe geçiyor. Bu uydunun uzaya fırlatılmasında TÜBİTAK Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsü, TUSAŞ Havacılık ve Uzay Sanayi, ASELSAN ve Ctech işbirliğiyle gerçekleşiyor.

Türkiye’nin uzay serüveni yenilikçi ve teknoloji odaklı adımları sayesinde giderek daha başarılı bir hale geliyor. Bu alanda çalışacak uzmanların geniş çaplı bir eğitimden geçtikleri biliniyor. Radyo Frekansı, uzun uçuş süreli insansız sistemler, afet yönetimi gibi alanlarda da çalışmalar yapılıyor. Tüm bunların yanında Türkiye’nin ISO 9001 kalite belgesi alan da bir araştırma merkezi olarak geçiyor. Kendini geliştirmeye devam eden bu kurumda yenilikçi birçok çalışmalar yapılmakta.