Türkiye'de Sosyal Girişimcilik

Son yıllarda toplum sorunlarına çözüm üretmede sosyal girişimler bir araç olarak kullanılıyor. Özellikle hem dünyada hem de ülkemizde artan toplumsala sorunlar ve bu sorunları çözüme kavuşturmada yetersiz kalan kamu kurumları sosyal girişimlerin artışında büyük bir etkene sahip. Tam anlamıyla bir ihtiyaç mekanizması olarak toplumun içinde yer alan sosyal girişim kuruluşları toplum refahını önemsiyor.

Yükselen bir değer olarak hayatımızda yer alan sosyal girişimler, toplum yararına hareket eden kuruluşlardır. Bazıları her kâr amacı gütmese de bazıları da bunu ticari bir değer olarak kullanır ve elde edilen gelirin fazlasını ana misyonları için harcar.

İlginizi Çekebilir: Sosyal Girişim Yuvarla, Papara Tarafından Satın Alındı

Sosyal Girişimciliğin Amacı Nedir?

Sosyal girişimciler, toplumda etki yaratacak fırsatları görüp yenilik yaratırlar. Bu etki ve yeniliğin toplumda uzun vadede bir değişim ve kalkınmayı hedefler. Bir anlamda kültürel bir kalkınma aracı olarak da ifade edilebilen sosyal girişimcilik; toplumsal sorunların çözümü ve toplumsal kalkınma için gerekli olan etkiyi kullanarak hareket eder.

2000'li yıllardan itibaren bu yana artış gösteren sosyal girişimciler hem dünyada hem de ülkemizde pek çok faaliyet göstermiştir. Özellikle sosyal farkındalık ve doğru bilgiye erişim noktasında yoğun bir çaba sarf eden sosyal girişimler toplumu arka planda kalkındırmak için emek sarf eden gölge girişimlerdir.

Ülkemizde farklı kurumsal yapılar ile karşımıza çıkan sosyal girişimler vakıf, kooperatif ya da internet üzerinden yürütülen faaliyetler aracılığı ile gerçekleştiriliyor. Toplumsal sorunların ele alınıp çözülmesinde alternatif bir güç olan sosyal girişimcilik, genç nesi için de potansiyel bir iş alanı oluşturuyor.

İlginizi Çekebilir: Sosyal Girişimcilik Ağı Nedir? Örnekleri Nelerdir?

Ülkemizden Sosyal Girişimcilik Örnekleri

Türkiye'de Sosyal girişimlerin Durumu adı altında yapılmış bir çalışma bulunuyor. Bu rapora göre ülkemizde aktif olarak devam eden yaklaşık 9 bin sosyal girişim bulunuyor.

Teyit.org

Hemen hemen herkesin bildiği Teyit.org, bilgi kirliliği dünyası olan internet üzerinde dolaşan bilgilerin gerçeğine ulaşarak, bunu toplum ile paylaşıyor. Sosyal medyada bir konun aniden gündeme oturması onun doğru bilgi olduğunu göstermiyor ne yazık ki. Bilgi yanlış veya şüpheli bile olsa paylaşım ve gönderiler yoluyla hızlı bir şekilde yayılabiliyor.

Özellikle birincil haber kaynağı olarak kullanılan internette doğru ve yanlış bilginin ayrımı büyük önem taşıyor. Bilgiye erişimin bu kadar hızlı olduğu ve çoğunlukla sorgulanmadığı bir dönemde Teyit.org da sorgulama işini üstleniyor. Topluma düşünme alışkanlığını ve sorgulama bilincini kazandıran bu önemli sosyal girişimcilik faaliyeti, medya okuryazarlığına da yenilik getirmeyi hedefliyor.

İlginizi Çekebilir: Ukrayna Rusya Savaşında Sosyal Medyanın Etkileri

TOYİ

Oyun ne kadar iyileştirici olabilir? Oyuncak bir tedavi aracı olabilir mi? Oyunun iyileştiriciliğine inanan TOYİ için hepsi mümkün. Çocukların problem çözme gücünü arttırmayı hedefleyerek faaliyet gösteren bu sosyal girişimcilik, çocuklara oyun yolu ile duygularını ifade etme becerisi kazandırıyor.

Hemen hemen her türlü nesneyi bir oyuncağa ve oyuna dönüştüren TOYİ, çocukların yaratıcılığını geliştirmede büyük rol oynuyor. Özellikle çocukların bir birey olma ve topluluk içinde hareket etme becerisi kazandıran, onların özgüvenli ve üretken olmalarını destekleyen harika bir sosyal girişimdir.

Fazla Gıda

Atıl ürünlerin ekonomiye ve topluma yeniden kazandırılmasını sağlayan ve iklimsel amaçlarla mücadelesini sürdüren ülkemizdeki son derece değerli bir sosyal girişimcilik örneğidir. Fazla Gıda, aynı zamanda Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı(UNDP) tarafından da destekleniyor. Hatta dünya çapında ilk 10'a giren sosyal girişimcilikten bir tanesidir.

Satılamayan gıdaları sizin için değerlendiren, özellikle otel, restoran, market zincirleri gibi büyük iş yerlerinin atıl gıdalarını alarak ekonomiye geri dönüştürüyor. İklim Eylemi, Küresel Açlığa Son, Sorumlu Üretim ve Tüketim gibi amaçlar ile beslenen Fazla Gıda atık kaynaklı maliyetlerin azaltılması için hizmet veriyor.

İlginizi Çekebilir: Fazla Gıda 7 Küresel Girişim Arasında Yerini Aldı

Misface

Öğrenci ve kariyer odaklı olan Misface, üniversite öğrencilerinin, alanlarında uzman kişilerden mentorluk desteği sunuyor. Hem de bu hizmeti tamamen ücretsiz bir şekilde sağlıyor. Öğrencilik sürecini hayat boyu bitmeyen bir gelişim olarak tanımlayan Misface, öğrencilerin alanındaki uzman kişilerin tecrübe ve bilgisinden istifade ederek kariyerlerine güç katmaya odaklanıyor.

Platformda girişim, dijital pazarlama, arayüz ve kullanıcı deneyimi tasarımı, mobil uygulama geliştirme, nöro pazarlama, insan kaynakları yönetimi ve siber güvenlik, hukuk gibi kategorileri içerisinde mentör hizmeti veriyor.

Çöp(m)adam

Çöp(m)adam, kadın istihdamını sağlayan ve kadınların toplum hayatında yer edinmesini amaçlayan değerli bir sosyal girişimcilik örneğidir.  Burada kadınların atık malzemeleri bir araya getirerek yaratıcı ve sürdürülebilir ürünler üretmesini destekliyor. Sadece üretmeyi değil, aynı zamanda bu ürünlerin satışa sunulmasını da sağlayan bir platform olarak hizmet veriyor.

Kadınlara yeni istihdam yaratmasının yanı sıra atık malzemelerin değerlendirilmesinde de pek çok fayda sağlıyor. Özellikle geri dönüşüme katkıda bulunuyor olması onun pek çok kuruluş tarafından dikkat çekmesini de sağlıyor.

İlginizi Çekebilir: Geleceğin Kadın Liderleri Programının 12. Dönem Başvuruları Başladı

1 Genç 1 Gelecek

Öğrenci ve gelecek odaklı bir sosyal girişimcilik olan 1 Genç 1 Gelecek, Üniversite öğrenciler ile lise öğrencilerini bir araya getiriyor. Özellikle Türkiye’de gerçekleştirmek istedikleri hayalleri olan ya da burada ulaşmak istedikleri hedefleri olan gelecek nesli, üniversitede halihazırda eğitim alan ya da mezun olan deneyimli öğrencilerle buluşturuyor.

Liseli öğrencilerin gerekli yetkinlik kazanmasını amaçlayan bu değerli sosyal girişimcilik, özellikle lise düzeyindeki öğrencilerin dünyadaki değişimlerin farkında olmalarını sağlıyor. Öğrenciyi merkeze alan bir sisteme sahipler. Bu sayede öğrenim verimliliklerini de üst safhaya çıkarmalarına yardımcı oluyorlar.

E-Bursum

Öğrenci odaklı bir başka başarılı sosyal girişimcilik de E-Bursum'dur. Bursa ihtiyacı olan öğrenciler ile burs veren kurumları bir araya getiren E-Bursum, eğitimde fırsat eşitliği sağlamaya çalışıyor. Aynı zamanda adil ve şeffaf bir şekilde, demokratik bir burs sistemi sunuyor.

Online bir platform aracılığı ile öğrenci ile burs veren kurumlar arasında adeta köprü görevini üstleniyor. Böylece iki taraf arasında hem kolay hem de ulaşılabilir, güvenilir ve sürdürülebilir bir ilişki kurulmasına yardımcı oluyor.