Uzun Uzay Uçuşları Kalıcı Hastalıklara Neden Olabiliyor

Uzay araştırmaları son günlerde oldukça sık gündeme geliyor. Özellikle James Webb Uzay teleskobunun fırlatılmasıyla insanlık tarihindeki en büyük soruların cevaplarına yakın bir dönemde ulaşabiliriz. Hal böyleyken uzaya ve uzaydaki yaşama ilgi son günlerde oldukça arttı. Ancak dünya şartlarında evrilip gelişmiş canlıların uzayda karşılaştıkları durumlar vücutlarının beklenmedik tepkiler vermesine neden olabiliyor. Özellikle yer çekiminin farklı olması nedeniyle birçok vücut fonksiyonu olumsuz etkilenebiliyor. Geçtiğimiz günlerde yapılan bir araştırmada uzaydaki mikro yer çekiminin insanlar üzerindeki etkileri incelendi. Daha önceki bulguların aksine geçici olduğu düşünülen uzay anemisinin kalıcı etkileri olabileceği keşfedildi. Kalıcı olan bu anemi insanlar üzerinde yapısal değişikliklere neden olabiliyor.

Kalıcı Uzay Anemisi Görülebiliyor

Basit bir şekilde ifade etmek gerekirsek anemi vücutta organ ve dokulara yeterli düzeyde oksijen taşımak için gerekli miktarda sağlıklı kırmızı kan hücresi bulunmadığı zaman ortaya çıkan bir durumdur. Sağlıklı bir insanda normal şartlar altında saniyede yaklaşık 2 milyon kırmızı kan hücresi yıkılıyor. Ancak yapılan son araştırmalara göre uzayda yaklaşık 6 ay geçiren birinde bu yıkım saniyede 3 milyona kadar çıkabiliyor.

Yapılan önceki araştırmalara göre uzay anemisinin uzay ortamına hızlı bir şekilde adapte olabilmek için gerçekleştiği düşünülüyordu. Buna göre kişiler uzayda 10 gün geçirdikten sonra bu durum normale dönüyordu. Ancak bu durumun tahmin edildiği gibi olmadığı anlaşıldı.

Yüzde 54 Artış Gözlemlendi

Araştırmada Uluslararası Uzay İstasyonu'nda görev alan 14 astronot incelendi. Çalışmalar sonucunda 6 ay gibi süre uzayda kalan astronotların kan yıkım oranlarının yüzde 54 arttığı gözlemlendi. Araştırmayı gerçekleştiren ekip astronotları uzaydan geldikten bir yıl sonra tekrar muayene ettiler. Ancak kırmızı kan hücresi yıkım oranları hala yüksekti. Araştırmacılar bir yıl aranın ardından bile astronotlardaki kırmızı kan yıkım seviyesinin uzaya çıkmadan önceki rakamlara göre yüzde 30 fazla olduğu tespit ettiler. Ekip bu nedenle uzayda uzun uzay görevlerinin insanlar üzerinde kalıcı yapısal değişikliklere neden olabileceğini düşünüyor.

Esas olarak uzayda bulunan insanların kırmızı kan hücrelerindeki yıkım seviyesinin düşmesi normal bir durum. Zira bu sayede astronotlar mikro yer çekimlerinin olduğu uzay şartlarına uyum sağlamış oluyorlar. Ancak dünyaya tekrar döndükten sonra yer çekimi seviyesi büyük oranda artıyor. Kan yıkım seviyesinin eski haline dönmemesi durumunda insanlar dayanıklılık ve güç kaybı yaşayabiliyor.

Gelecek Görevleri Etkileyebilir

Yapılan araştırmaya göre uzay anemisi uzayda geçirilen zaman göre de değişiyor. Uzayda geçirilen zaman arttıkça etki de o kadar fazla oluyor. Bu nedenle özellikle önümüzdeki dönemlerde Ay ve Mars yolculuğu gibi uzun görevlerde astronotların sağlık taramalarının daha dikkatli yapılması gerekebilir. Araştırmacılar ayrıca kırmızı kan hücresi üretimine uyacak şekilde de bir beslenme düzeninin uygulanabileceğini de düşünüyor.

Siz bu konu hakkında ne düşünüyorsunuz? Sizce bu durum önümüzdeki dönemde gerçekleşmesi düşünülen uzay araştırmalarını etkileyecek mi? Yorumlarınızı bizimle paylaşabilirsiniz.